نقد آرای منابع مثنوی پژوهی در تأویل عناصر اسطوره ای مثنوی مولانا

بعد از پدید آمدن مثنوی مولوی، در هر قرنی بر این اثر بی‌نظیر عرفانی فارسی شرح‌ها نوشته شده است. هم‌اکنون ما با دیدگاه شارحان مختلف روبه‌روییم که از مقایسۀ آن‌ها مشخص می‌شود تا به امروز اندیشه‌ها در رویکردهای تأویلی به ابیات مثنوی بسیار متنوع بوده است. با بررسی واژۀ «رستم» در مقام یکی از نمادها  و عنا...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Published in:Zabān va adab-i Fārsī (Online) Vol. 73; no. 241; pp. 1 - 16
Main Authors: رضا آقایاری زاهد, ناصر نیکوبخت, حسینعلی قبادی, سعید بزرگ بیگدلی
Format: Journal Article
Language:Avestan
Published: University of Tabriz 01.09.2020
Subjects:
ISSN:2251-7979, 2676-6779
Online Access:Get full text
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:بعد از پدید آمدن مثنوی مولوی، در هر قرنی بر این اثر بی‌نظیر عرفانی فارسی شرح‌ها نوشته شده است. هم‌اکنون ما با دیدگاه شارحان مختلف روبه‌روییم که از مقایسۀ آن‌ها مشخص می‌شود تا به امروز اندیشه‌ها در رویکردهای تأویلی به ابیات مثنوی بسیار متنوع بوده است. با بررسی واژۀ «رستم» در مقام یکی از نمادها  و عناصر اسطوره‌ای در هفت شرح برجستۀ فروزانفر، شهیدی، جعفری، استعلامی، زمانی، گولپینارلی و عبقری کوشش شده به این سؤال اصلی پاسخ داده شود که دیدگاه شارحان مثنوی در مواجهه با نمادهای‌‌‌ اساطیری آن چگونه بوده است. با این‌که در مثنوی غالباً رستم به‌عنوان قهرمان ملّی، نماد انسان کامل است و مولوی وی را در کنار امام علی (ع) و حضرت حمزه آورده، اما نتیجۀ بررسی نشان می‌دهد شارحان مثنوی به مباحت اسطوره‌شناختی در برخورد با نمادهای اسطوره‌ای این اثر کمتر توجه داشته‌اند و هنگام مواجهه با شخصیت رستم، به پیشینۀ اساطیری آن اشاره‌ای نکرده‌، بیت‌های موردنظر را تحت‌ا‌للفظی معنی‌ کرده‌ و وجوه اساطیری و عرفانی رستم را تبیین نکرده‌اند و در کل از نماد رستم به‌عنوان قهرمانی حماسی که نماد انسان کامل در اندیشۀ مولوی شده است، غفلت ورزیده‌اند.
ISSN:2251-7979
2676-6779
DOI:10.22034/perlit.2020.11101