Sağlık inanç modeline dayalı web tabanlı motivasyonel görüşmelerin obez öğrencilerin obeziteye yönelik inanç, tutum, öz yeterlilik ve davranışlarına etkisi
Saved in:
| Title: | Sağlık inanç modeline dayalı web tabanlı motivasyonel görüşmelerin obez öğrencilerin obeziteye yönelik inanç, tutum, öz yeterlilik ve davranışlarına etkisi |
|---|---|
| Authors: | Toker, Muhammed Akif Sami |
| Contributors: | Güler, Nuran |
| Publisher Information: | Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, 2025. |
| Publication Year: | 2025 |
| Subject Terms: | obezite, obesity, web tabanlı eğitim, üniversite öğrencileri, exercise, Nursing, sağlık inanç modeli, öz yeterlilik, motivational interviewing, web-based education, weight management, nutrition, egzersiz, university students, health belief model, motivasyonel görüşme, Hemşirelik, kilo yönetimi, self-efficacy, beslenme |
| Description: | This study was conducted to determine the effect of web-based motivational interviews based on the health belief model on obese students' beliefs, attitudes, self-efficacy and behaviors towards obesity. This randomized controlled experimental study was conducted between November 17, 2021 and January 24, 2025. The study group of the randomized controlled experimental research consisted of 71 students, including 35 in the intervention group and 36 in the control group. In the study, web-based motivational interviews based on the health belief model were applied to the intervention group. The research data were collected at the beginning of the intervention and at the end of the 6th month using the Personal Information Form, the Obesity Health Belief Model Scale, the Nutrition and Exercise Behavior Scale, and the Self-Efficacy Scale. The research data were analyzed with IBM SPSS v23 software. Descriptive statistical methods (number, percentage, mean, standard deviation) and Pearson chi-square test, t-test in dependent and independent groups, Wilcoxon test, Mann Whitney U test were used in the analysis of the data and effect size was calculated. The students in the intervention group in which web-based motivational interviews based on the health belief model were applied at the last measurement; The mean scores of the importance of health and perceived benefit sub-dimensions of the Obesity Health Belief Model Scale increased, the mean score of the perceived obstacle sub-dimension decreased and the difference was statistically significant (p0.05). It was determined that the change in body mass index and waist-hip ratio values of the students in the intervention group at the last measurement was not statistically significant (p>0.05). Research findings show that the intervention approach improves overweight/obese university students' beliefs and attitudes towards obesity, positively affects their nutrition and exercise behaviors, and increases their ability to cope with obstacles encountered in weight management. According to the results, the intervention approach based on the health belief model is considered applicable by public health nurses to overweight and obese young adults to improve obesity-related beliefs and attitudes and to promote healthy nutrition and exercise behaviors. It is recommended that the intervention used in the study be further developed with different technologies and behavioral intervention approaches and supported by comprehensive studies focusing specifically on overweight and obese young adults. Bu araştırma, sağlık inanç modeline dayalı web tabanlı motivasyonel görüşmelerin obez öğrencilerin obeziteye yönelik inanç, tutum, öz yeterlilik ve davranışlarına etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Randomize kontrollü deneysel tipteki bu araştırma, 17 Kasım 2021-24 Ocak 2025 tarihleri arasında yapılmıştır. Randomize kontrollü deneysel araştırmanın çalışma grubunu 35 müdahale ve 36 kontrol grubu olmak üzere 71 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada, müdahale grubuna sağlık inanç modeline dayalı web tabanlı motivasyonel görüşmeler uygulanmıştır. Araştırma verileri, müdahalenin başlangıcında ve 6. ayın sonunda Kişisel Bilgi Formu, Obezite Sağlık İnanç Modeli Ölçeği, Beslenme Egzersiz Davranış Ölçeği ve Öz Etkililik-Yeterlik Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Araştırma verilerinin analizi IBM SPSS v23 programı ile yapılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemleri (sayı, yüzde, ortalama, standart sapma) ile pearson ki-kare testi, bağımlı ve bağımsız gruplarda t testi, Wilcoxon testi, Mann Whitney U testi kullanılmış ve etki büyüklüğü hesaplaması yapılmıştır. Sağlık inanç modeline dayalı web tabanlı motivasyonel görüşmelerin uygulandığı müdahale grubundaki öğrencilerin son ölçümde; Obezite Sağlık İnanç Modeli Ölçeğinin sağlığın önemi ve algılanan yarar alt boyut puan ortalamalarının arttığı, algılanan engel alt boyut puan ortalamasının azaldığı ve oluşan farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu (p0,05). Müdahale grubundaki öğrencilerin son ölçümde beden kitle indeksi ve bel-kalça oranı değerlerindeki değişimin istatistiksel açıdan anlamlı olmadığı belirlenmiştir (p>0,05). Araştırma bulguları, müdahale yaklaşımının aşırı kilolu/obez üniversite öğrencilerinin obeziteye yönelik inanç ve tutumlarını geliştirdiğini, beslenme ve egzersiz davranışlarını olumlu etkilediğini ve kilo yönetiminde karşılaşılan engellerle başa çıkma becerilerini artırdığını göstermektedir. Bu sonuçlar doğrultusunda; sağlık inanç modeline dayalı müdahale yaklaşımı, obeziteye yönelik inanç ve tutumları geliştirmek, sağlıklı beslenme ve egzersiz davranışları kazandırmak amacıyla halk sağlığı hemşireleri tarafından fazla kilolu ve obez genç yetişkinlere uygulanabilir olduğu değerlendirilmektedir. Araştırmada kullanılan müdahalenin, farklı teknolojiler ve davranışsal müdahale yaklaşımlarıyla daha da geliştirilerek özellikle fazla kilolu ve obez genç yetişkinlere odaklanan kapsamlı çalışmalarla desteklenmesi önerilmektedir. |
| Document Type: | Doctoral thesis |
| Language: | Turkish |
| Access URL: | https://hdl.handle.net/20.500.12418/34696 |
| Accession Number: | edsair.od......3104..7954f48012ec959049b0ca70bb7be701 |
| Database: | OpenAIRE |
Nájsť tento článok vo Web of Science | Abstract: | This study was conducted to determine the effect of web-based motivational interviews based on the health belief model on obese students' beliefs, attitudes, self-efficacy and behaviors towards obesity. This randomized controlled experimental study was conducted between November 17, 2021 and January 24, 2025. The study group of the randomized controlled experimental research consisted of 71 students, including 35 in the intervention group and 36 in the control group. In the study, web-based motivational interviews based on the health belief model were applied to the intervention group. The research data were collected at the beginning of the intervention and at the end of the 6th month using the Personal Information Form, the Obesity Health Belief Model Scale, the Nutrition and Exercise Behavior Scale, and the Self-Efficacy Scale. The research data were analyzed with IBM SPSS v23 software. Descriptive statistical methods (number, percentage, mean, standard deviation) and Pearson chi-square test, t-test in dependent and independent groups, Wilcoxon test, Mann Whitney U test were used in the analysis of the data and effect size was calculated. The students in the intervention group in which web-based motivational interviews based on the health belief model were applied at the last measurement; The mean scores of the importance of health and perceived benefit sub-dimensions of the Obesity Health Belief Model Scale increased, the mean score of the perceived obstacle sub-dimension decreased and the difference was statistically significant (p0.05). It was determined that the change in body mass index and waist-hip ratio values of the students in the intervention group at the last measurement was not statistically significant (p>0.05). Research findings show that the intervention approach improves overweight/obese university students' beliefs and attitudes towards obesity, positively affects their nutrition and exercise behaviors, and increases their ability to cope with obstacles encountered in weight management. According to the results, the intervention approach based on the health belief model is considered applicable by public health nurses to overweight and obese young adults to improve obesity-related beliefs and attitudes and to promote healthy nutrition and exercise behaviors. It is recommended that the intervention used in the study be further developed with different technologies and behavioral intervention approaches and supported by comprehensive studies focusing specifically on overweight and obese young adults.<br />Bu araştırma, sağlık inanç modeline dayalı web tabanlı motivasyonel görüşmelerin obez öğrencilerin obeziteye yönelik inanç, tutum, öz yeterlilik ve davranışlarına etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Randomize kontrollü deneysel tipteki bu araştırma, 17 Kasım 2021-24 Ocak 2025 tarihleri arasında yapılmıştır. Randomize kontrollü deneysel araştırmanın çalışma grubunu 35 müdahale ve 36 kontrol grubu olmak üzere 71 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada, müdahale grubuna sağlık inanç modeline dayalı web tabanlı motivasyonel görüşmeler uygulanmıştır. Araştırma verileri, müdahalenin başlangıcında ve 6. ayın sonunda Kişisel Bilgi Formu, Obezite Sağlık İnanç Modeli Ölçeği, Beslenme Egzersiz Davranış Ölçeği ve Öz Etkililik-Yeterlik Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Araştırma verilerinin analizi IBM SPSS v23 programı ile yapılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemleri (sayı, yüzde, ortalama, standart sapma) ile pearson ki-kare testi, bağımlı ve bağımsız gruplarda t testi, Wilcoxon testi, Mann Whitney U testi kullanılmış ve etki büyüklüğü hesaplaması yapılmıştır. Sağlık inanç modeline dayalı web tabanlı motivasyonel görüşmelerin uygulandığı müdahale grubundaki öğrencilerin son ölçümde; Obezite Sağlık İnanç Modeli Ölçeğinin sağlığın önemi ve algılanan yarar alt boyut puan ortalamalarının arttığı, algılanan engel alt boyut puan ortalamasının azaldığı ve oluşan farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu (p0,05). Müdahale grubundaki öğrencilerin son ölçümde beden kitle indeksi ve bel-kalça oranı değerlerindeki değişimin istatistiksel açıdan anlamlı olmadığı belirlenmiştir (p>0,05). Araştırma bulguları, müdahale yaklaşımının aşırı kilolu/obez üniversite öğrencilerinin obeziteye yönelik inanç ve tutumlarını geliştirdiğini, beslenme ve egzersiz davranışlarını olumlu etkilediğini ve kilo yönetiminde karşılaşılan engellerle başa çıkma becerilerini artırdığını göstermektedir. Bu sonuçlar doğrultusunda; sağlık inanç modeline dayalı müdahale yaklaşımı, obeziteye yönelik inanç ve tutumları geliştirmek, sağlıklı beslenme ve egzersiz davranışları kazandırmak amacıyla halk sağlığı hemşireleri tarafından fazla kilolu ve obez genç yetişkinlere uygulanabilir olduğu değerlendirilmektedir. Araştırmada kullanılan müdahalenin, farklı teknolojiler ve davranışsal müdahale yaklaşımlarıyla daha da geliştirilerek özellikle fazla kilolu ve obez genç yetişkinlere odaklanan kapsamlı çalışmalarla desteklenmesi önerilmektedir. |
|---|