Matematik ve Sosyal Bilimler: Lévi-Strauss’un Yapısalcılığından Hesaplamalı Sosyal Bilimlere
Gespeichert in:
| Titel: | Matematik ve Sosyal Bilimler: Lévi-Strauss’un Yapısalcılığından Hesaplamalı Sosyal Bilimlere |
|---|---|
| Autoren: | Demircioğlu, Zübeyde |
| Quelle: | Volume: 45, Issue: 1210-239 İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi İstanbul University Journal of Sociology |
| Verlagsinformationen: | Istanbul University, 2025. |
| Publikationsjahr: | 2025 |
| Schlagwörter: | Lévi-Strauss, Structuralism, Human mathematics, Quantitative/qualitative mathematics, Data science, Computational social sciences, Digital humanities, Uygulamalı Sosyoloji, Program Değerlendirmesi ve Sosyal Etki Değerlendirmesi, Yapısalcılık, Beşerî matematik, Nicel/nitel matematik, Veri bilimi, Hesaplamalı sosyal bilimler, Dijital beşerî bilimler, Applied Sociology, Program Evaluation and Social Impact Assessment |
| Beschreibung: | Bu çalışma, Claude Lévi-Strauss’un yapısalcı yaklaşımı çerçevesinde matematiğin sosyal bilimlerdeki kullanımını tarihsel ve kuramsal boyutlarıyla incelemekte; bu doğrultuda “beşerî matematik” kavramını hesaplamalı sosyal bilimler bağlamında yeniden ele almayı amaçlamaktadır. On dokuzuncu yüzyıldan itibaren doğa bilimlerinin ayrılmaz bir parçası haline gelen matematik, II. Dünya Savaşı sonrasında daha “titiz” bilimsel teoriler geliştirmek amacıyla sosyal ve beşerî bilimlerde de kullanılmaya başlanmıştır. Beşerî bilimlerin doğa bilimleri gibi kesin bir bilimsel statüü̈ kazanması gerektiğini savunan Lévi-Strauss kariyerinin erken dönemlerinde matematiksel modellerden yoğun biçimde faydalanmıştır. Ancak Lévi-Strauss, ölçüm matematiğine dayalı nicel yaklaşımlardan farklı olarak, toplumsal yapıları anlamada model matematiğini esas alan niteliksel ve örüntü temelli analizler önermiştir. Bu yönüyle, günümüzde yaygınlaşan örüntü temelli analitik yaklaşımların kuramsal öncüllerinden biri olarak değerlendirilebilir. Bu bağlamda çalışma, hesaplamalı araçlarla yorumlayıcı yöntemleri birleştiren yaklaşım örnekleri üzerinden Lévi-Strauss’un yapısalcı düşüncesi ile çağdaş hesaplamalı sosyal bilimler arasında kuramsal bir süreklilik kurulabileceğini öne sürerken, bu alanlara yöneltilen teorisizleşme, bağlamsızlaşma ve yüzeysel analiz eleştirilerinin, Lévi-Strauss’un kültürel yorumlamayı temel alan yaklaşımıyla yeniden ele alınabileceğini savunmaktadır. Böylece, yapısalcı düşüncenin dijital çağda anlam, yapı ve bağlamı merkeze alan bütüncül analizlere katkı sunabileceği gösterilmektedir. This study explores the use of mathematics in the social sciences through Claude Lévi-Strauss’s structuralist approach. It aims to revisit the idea of “human mathematics” in the context of computational social sciences. While mathematics became central to the natural sciences in the 19th century, it began to influence the social sciences more strongly after World War II, with efforts to develop more rigorous theories. Lévi-Strauss supported applying scientific methods to the human sciences and made frequent use of mathematical models in his early work. However, rather than focusing on quantitative methods based on measurement, he emphasized pattern-based and model-driven qualitative analysis to understand social structures. His approach can be seen as an early theoretical foundation for today’s computational, pattern-oriented methods. In this context, the study argues that a theoretical continuity can be established between Lévi-Strauss’s structuralist thought and contemporary computational social sciences through examples that combine computational tools with interpretive methods. It also suggests that common criticisms directed at computational approaches—such as de-theorization, loss of context, and superficial analysis—can be reconsidered through Lévi-Strauss’s culturally grounded, interpretive framework. Thus, structuralist thought is shown to offer integrative analytical possibilities for a digital era that centers meaning, structure, and context. |
| Publikationsart: | Article |
| Dateibeschreibung: | application/pdf |
| Sprache: | Turkish |
| ISSN: | 2667-6931 |
| DOI: | 10.26650/sj.2025.45.1.0760 |
| Zugangs-URL: | https://dergipark.org.tr/tr/pub/iusosyoloji/issue/93432/1731808 |
| Dokumentencode: | edsair.doi.dedup.....554dde21457c69c315f5df5347ebbca2 |
| Datenbank: | OpenAIRE |
Nájsť tento článok vo Web of Science | Abstract: | Bu çalışma, Claude Lévi-Strauss’un yapısalcı yaklaşımı çerçevesinde matematiğin sosyal bilimlerdeki kullanımını tarihsel ve kuramsal boyutlarıyla incelemekte; bu doğrultuda “beşerî matematik” kavramını hesaplamalı sosyal bilimler bağlamında yeniden ele almayı amaçlamaktadır. On dokuzuncu yüzyıldan itibaren doğa bilimlerinin ayrılmaz bir parçası haline gelen matematik, II. Dünya Savaşı sonrasında daha “titiz” bilimsel teoriler geliştirmek amacıyla sosyal ve beşerî bilimlerde de kullanılmaya başlanmıştır. Beşerî bilimlerin doğa bilimleri gibi kesin bir bilimsel statüü̈ kazanması gerektiğini savunan Lévi-Strauss kariyerinin erken dönemlerinde matematiksel modellerden yoğun biçimde faydalanmıştır. Ancak Lévi-Strauss, ölçüm matematiğine dayalı nicel yaklaşımlardan farklı olarak, toplumsal yapıları anlamada model matematiğini esas alan niteliksel ve örüntü temelli analizler önermiştir. Bu yönüyle, günümüzde yaygınlaşan örüntü temelli analitik yaklaşımların kuramsal öncüllerinden biri olarak değerlendirilebilir. Bu bağlamda çalışma, hesaplamalı araçlarla yorumlayıcı yöntemleri birleştiren yaklaşım örnekleri üzerinden Lévi-Strauss’un yapısalcı düşüncesi ile çağdaş hesaplamalı sosyal bilimler arasında kuramsal bir süreklilik kurulabileceğini öne sürerken, bu alanlara yöneltilen teorisizleşme, bağlamsızlaşma ve yüzeysel analiz eleştirilerinin, Lévi-Strauss’un kültürel yorumlamayı temel alan yaklaşımıyla yeniden ele alınabileceğini savunmaktadır. Böylece, yapısalcı düşüncenin dijital çağda anlam, yapı ve bağlamı merkeze alan bütüncül analizlere katkı sunabileceği gösterilmektedir.<br />This study explores the use of mathematics in the social sciences through Claude Lévi-Strauss’s structuralist approach. It aims to revisit the idea of “human mathematics” in the context of computational social sciences. While mathematics became central to the natural sciences in the 19th century, it began to influence the social sciences more strongly after World War II, with efforts to develop more rigorous theories. Lévi-Strauss supported applying scientific methods to the human sciences and made frequent use of mathematical models in his early work. However, rather than focusing on quantitative methods based on measurement, he emphasized pattern-based and model-driven qualitative analysis to understand social structures. His approach can be seen as an early theoretical foundation for today’s computational, pattern-oriented methods. In this context, the study argues that a theoretical continuity can be established between Lévi-Strauss’s structuralist thought and contemporary computational social sciences through examples that combine computational tools with interpretive methods. It also suggests that common criticisms directed at computational approaches—such as de-theorization, loss of context, and superficial analysis—can be reconsidered through Lévi-Strauss’s culturally grounded, interpretive framework. Thus, structuralist thought is shown to offer integrative analytical possibilities for a digital era that centers meaning, structure, and context. |
|---|---|
| ISSN: | 26676931 |
| DOI: | 10.26650/sj.2025.45.1.0760 |