Մարմնի մասերին առնչվող չափման միավորները հայերենում, ռուսերենում և բուլղարերենում
In ancient civilizations, the basis for units of measurement was primarily human body parts. Centuries of trade, economic, cultural and political contacts of different countries have also contributed to borrowing, so it is not surprising that the same units of measurement exist in different language...
Uloženo v:
| Vydáno v: | Bulletin of Yerevan University B: Philology Ročník 15; číslo 2 (44); s. 114 - 127 |
|---|---|
| Hlavní autor: | |
| Médium: | Journal Article |
| Jazyk: | arménština |
| Vydáno: |
15.07.2024
|
| ISSN: | 1829-457X, 2738-2575 |
| On-line přístup: | Získat plný text |
| Tagy: |
Přidat tag
Žádné tagy, Buďte první, kdo vytvoří štítek k tomuto záznamu!
|
| Abstract | In ancient civilizations, the basis for units of measurement was primarily human body parts. Centuries of trade, economic, cultural and political contacts of different countries have also contributed to borrowing, so it is not surprising that the same units of measurement exist in different languages. Some of these units have fallen out of use today (e.g. Armenian "կանգուն" or Russian "локоть"), but most of them continue to be used in colloquial speech, everyday life, and are found in set phrases and idioms. In the article the units of measurement related to body parts in Armenian, Russian and Bulgarian languages are subjected to comparative analysis for the first time. The main purpose of the paper is to identify both common features and differences of the three languages. These differences sometimes become a problem when translating from one language to another, especially when a particular unit of measurement occurs in idioms.
Հնագույն քաղաքակրթություններում չափման միավորների հիմքում ընկած են եղել նախ և առաջ մարդու մարմնի մասերը։ Տարբեր երկրների, ժողովուրդների առևտրա-տնտեսական, մշակութային, քաղաքական տևական շփումները նպաստել են նաև փոխառություններին, ուստի զարմանալի չէ, որ տարբեր, հաճախ անգամ ոչ ցեղակից լեզուներում գոյություն ունեն նույն չափման միավորները։ Մարմնի մասերի հետ առնչվող այդ միավորների մի մասն այսօր դուրս է եկել գործածությունից (ինչպես, օրինակ հայերենի կանգունը կամ ռուսերենի локоть-ը), սակայն մեծ մասը շարունակում է գործածվել առօրյա խոսքում, կենցաղում, հանդիպում է դարձվածքների, կայուն բառակապակցությունների կազմում։ Հոդվածում առաջին անգամ զուգադրական քննության են ենթարկվել մարմնի մասերի հետ առնչվող չափման միավորները հայերենում, ռուսերենում և բուլղարերենում։ Աշխատանքի նպատակն է վեր հանել երեք լեզուների ինչպես ընդհանրությունները, այնպես էլ տարբերությունները։ Այդ տարբերությունները երբեմն խնդիր են դառնում մի լեզվից մյուսը թարգմանության ժամանակ, հատկապես երբ այս կամ այն չափման միավորը հանդիպում է դարձվածքի կազմում։
В древних цивилизациях основой для единиц измерения служили прежде всего части человеческого тела. Многовековые торгово-экономические, культурные и политические контакты разных стран и народов способствовали также заимствованиям, поэтому неудивительно, что одни и те же единицы измерения существуют в разных языках. Некоторые из этих единиц сегодня вышли из употребления (например, армянский «կանգուն» или русский “локоть”), но большая часть продолжает использоваться в разговорной речи, повседневной жизни, встречается в устойчивых словосочетаниях и идиомах. В статье впервые подвергнуты сравнительному анализу единицы измерения, связанные с частями тела, в армянском, русском и болгарском языках. Цель работы – выявить как общие черты, так и различия трех языков. Эти различия иногда становятся проблемой при переводе с одного языка на другой, особенно когда та или иная единица измерения встречается в идиомах. |
|---|---|
| AbstractList | In ancient civilizations, the basis for units of measurement was primarily human body parts. Centuries of trade, economic, cultural and political contacts of different countries have also contributed to borrowing, so it is not surprising that the same units of measurement exist in different languages. Some of these units have fallen out of use today (e.g. Armenian "կանգուն" or Russian "локоть"), but most of them continue to be used in colloquial speech, everyday life, and are found in set phrases and idioms. In the article the units of measurement related to body parts in Armenian, Russian and Bulgarian languages are subjected to comparative analysis for the first time. The main purpose of the paper is to identify both common features and differences of the three languages. These differences sometimes become a problem when translating from one language to another, especially when a particular unit of measurement occurs in idioms.
Հնագույն քաղաքակրթություններում չափման միավորների հիմքում ընկած են եղել նախ և առաջ մարդու մարմնի մասերը։ Տարբեր երկրների, ժողովուրդների առևտրա-տնտեսական, մշակութային, քաղաքական տևական շփումները նպաստել են նաև փոխառություններին, ուստի զարմանալի չէ, որ տարբեր, հաճախ անգամ ոչ ցեղակից լեզուներում գոյություն ունեն նույն չափման միավորները։ Մարմնի մասերի հետ առնչվող այդ միավորների մի մասն այսօր դուրս է եկել գործածությունից (ինչպես, օրինակ հայերենի կանգունը կամ ռուսերենի локоть-ը), սակայն մեծ մասը շարունակում է գործածվել առօրյա խոսքում, կենցաղում, հանդիպում է դարձվածքների, կայուն բառակապակցությունների կազմում։ Հոդվածում առաջին անգամ զուգադրական քննության են ենթարկվել մարմնի մասերի հետ առնչվող չափման միավորները հայերենում, ռուսերենում և բուլղարերենում։ Աշխատանքի նպատակն է վեր հանել երեք լեզուների ինչպես ընդհանրությունները, այնպես էլ տարբերությունները։ Այդ տարբերությունները երբեմն խնդիր են դառնում մի լեզվից մյուսը թարգմանության ժամանակ, հատկապես երբ այս կամ այն չափման միավորը հանդիպում է դարձվածքի կազմում։
В древних цивилизациях основой для единиц измерения служили прежде всего части человеческого тела. Многовековые торгово-экономические, культурные и политические контакты разных стран и народов способствовали также заимствованиям, поэтому неудивительно, что одни и те же единицы измерения существуют в разных языках. Некоторые из этих единиц сегодня вышли из употребления (например, армянский «կանգուն» или русский “локоть”), но большая часть продолжает использоваться в разговорной речи, повседневной жизни, встречается в устойчивых словосочетаниях и идиомах. В статье впервые подвергнуты сравнительному анализу единицы измерения, связанные с частями тела, в армянском, русском и болгарском языках. Цель работы – выявить как общие черты, так и различия трех языков. Эти различия иногда становятся проблемой при переводе с одного языка на другой, особенно когда та или иная единица измерения встречается в идиомах. |
| Author | Քամալյան, Արևիկ |
| Author_xml | – sequence: 1 givenname: Արևիկ surname: Քամալյան fullname: Քամալյան, Արևիկ |
| BookMark | eNpVkM9Kw0AQxhepYK19BCEPYNLdzf7JerPFf1DwUAU9Ld2YhYK2kpy8iQo-Q48VCkI9SKmhgvUtJs_jJnrpab75zTfD8G2j2nA0TBDaJThgQinSal_1LvbbLYopCwgPaEAI20B1KsPIp1zyGqqTiCqfcXm5hZpZNjCYMRk6G66jMTzDpHiABeQw81yZwAqmDswg91zz7fgX_MAS5p4Tk-Kp8uSldeaEmzhzXq28efDh0GfVTB1cFo-w2PPckVKt1rlXvHjwWul3mFdPrM130Kbt32RJ8782UO_o8Lxz4nfPjk87B10_ViHziYqZVTy2lgkeWUNxpDBXAhsjFcaxsTy6FpJEXNhEYMkTwYmh0sQ8IkKFDcT_rsbpKMvSxOq7dHDbT-81wboKWJcB67YuA9aEa6pdcuEvHhSmzQ |
| ContentType | Journal Article |
| DBID | AAYXX CITATION |
| DOI | 10.46991/BYSU:B/2024.15.2.114 |
| DatabaseName | CrossRef |
| DatabaseTitle | CrossRef |
| DatabaseTitleList | CrossRef |
| DeliveryMethod | fulltext_linktorsrc |
| EISSN | 2738-2575 |
| EndPage | 127 |
| ExternalDocumentID | 10_46991_BYSU_B_2024_15_2_114 |
| GroupedDBID | AAYXX CITATION M~E |
| ID | FETCH-LOGICAL-c934-19c4f95cff4658fb208905960bb7900cbf58d671856fe6075e651b27bc581693 |
| ISSN | 1829-457X |
| IngestDate | Sat Nov 29 08:04:45 EST 2025 |
| IsDoiOpenAccess | false |
| IsOpenAccess | true |
| IsPeerReviewed | false |
| IsScholarly | false |
| Issue | 2 (44) |
| Language | Armenian |
| License | https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 |
| LinkModel | OpenURL |
| MergedId | FETCHMERGED-LOGICAL-c934-19c4f95cff4658fb208905960bb7900cbf58d671856fe6075e651b27bc581693 |
| OpenAccessLink | https://journals.ysu.am/index.php/bulletin-ysu-philology/article/download/vol15_no2_2024_pp114-127/vol15_no2_2024_pp114-127_pdf |
| PageCount | 14 |
| ParticipantIDs | crossref_primary_10_46991_BYSU_B_2024_15_2_114 |
| PublicationCentury | 2000 |
| PublicationDate | 2024-07-15 |
| PublicationDateYYYYMMDD | 2024-07-15 |
| PublicationDate_xml | – month: 07 year: 2024 text: 2024-07-15 day: 15 |
| PublicationDecade | 2020 |
| PublicationTitle | Bulletin of Yerevan University B: Philology |
| PublicationYear | 2024 |
| SSID | ssib044731140 |
| Score | 1.8768389 |
| Snippet | In ancient civilizations, the basis for units of measurement was primarily human body parts. Centuries of trade, economic, cultural and political contacts of... |
| SourceID | crossref |
| SourceType | Index Database |
| StartPage | 114 |
| Title | Մարմնի մասերին առնչվող չափման միավորները հայերենում, ռուսերենում և բուլղարերենում |
| Volume | 15 |
| hasFullText | 1 |
| inHoldings | 1 |
| isFullTextHit | |
| isPrint | |
| journalDatabaseRights | – providerCode: PRVHPJ databaseName: ROAD: Directory of Open Access Scholarly Resources customDbUrl: eissn: 2738-2575 dateEnd: 99991231 omitProxy: false ssIdentifier: ssib044731140 issn: 1829-457X databaseCode: M~E dateStart: 20210101 isFulltext: true titleUrlDefault: https://road.issn.org providerName: ISSN International Centre |
| link | http://cvtisr.summon.serialssolutions.com/2.0.0/link/0/eLvHCXMwtV1Pb9MwFLdG4cAFgQDxXzlQcSjpGtdObG7N1okLE9KG1J2iJEvEJFSmMaZxQQiQ-AwcizQJqRzQNKohMb6F-3l4z05TpxVoO3BxXp7tn5_9kvjZ8bMJuS-yIBdxkLubPBMuS5PEjeM4d1Oaeu00BosiN4dNBKuroteTTxdqDya-MHsvgn5f7O_L7f-qauCBstF19gzqLkGBATQoHUJQO4SnUnx9mdcFw7Dj1Zd9XMoAdKg5oa_5YWPKwkRAL2uaTzN0QpOhYSVammKEUoddHQod0sY0oii6PVeObxcdWhElUimxPyeSMJlbVjY-l4hbQho4WhQJT5NVDTtuvvZ_RWnom8A0C52N7xhsOtv8p8Ou_GEv9kVHa34DF2PDh9haRRPiVA7OhlV-iyCMtJvbogvRuK0M0ySsHpaiYt0s3azYs0KU4XSz8YstOjJBpct40DP9vOahF5YLn2he6f249ZZTHNYwNpmEMn2aZ7x8C_PIM1s5zPa8zIeBBjoUbKw9gwYI0dEIxGp6vEmbJYK92_mMFVKuDYVRqQaLECoKI4SJPB5RdKA_R87TgEvsvp687U46DsaCtlc4P0_qbbz1NNIiIj0KFysCWXaoZVCuXyaXipGg0zFv8BWy8PzNVfJZfVSD8Tt1pEZq6MBloE7UATCGauTAzS_g_1S_1bE6dIAYjD_oNCNMOgQCYiDxSGf56qjvwPqhbw6AeTx-r44eOgCC1EmV74w_OeqLpr-pQy1EJf4aWVvpri89dovTU9xUtpnryZTlkqd5zmCQkSe0JSQetdVKkkC2WmmSc7Hpg2XK_TzzYeCQ-dxLaJCkXOAGTddJrf-yn90gTiA9JhPRjjlur0hbkDuP8ZwosPUDP2M3SXPSktG22SIn-qcSb501w21ycfqM3yG13Z3X2V1yId3b3Xq1c08_Cn8AuST0jg |
| linkProvider | ISSN International Centre |
| openUrl | ctx_ver=Z39.88-2004&ctx_enc=info%3Aofi%2Fenc%3AUTF-8&rfr_id=info%3Asid%2Fsummon.serialssolutions.com&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%B4%D5%B6%D5%AB+%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%B6+%D5%A1%D5%BC%D5%B6%D5%B9%D5%BE%D5%B8%D5%B2+%D5%B9%D5%A1%D6%83%D5%B4%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8+%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4%2C+%D5%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4+%D6%87+%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B2%D5%A1%D6%80%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4&rft.jtitle=Bulletin+of+Yerevan+University+B%3A+Philology&rft.au=%D5%94%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6%2C+%D4%B1%D6%80%D6%87%D5%AB%D5%AF&rft.date=2024-07-15&rft.issn=1829-457X&rft.eissn=2738-2575&rft.volume=15&rft.issue=2+%2844%29&rft.spage=114&rft.epage=127&rft_id=info:doi/10.46991%2FBYSU%3AB%2F2024.15.2.114&rft.externalDBID=n%2Fa&rft.externalDocID=10_46991_BYSU_B_2024_15_2_114 |
| thumbnail_l | http://covers-cdn.summon.serialssolutions.com/index.aspx?isbn=/lc.gif&issn=1829-457X&client=summon |
| thumbnail_m | http://covers-cdn.summon.serialssolutions.com/index.aspx?isbn=/mc.gif&issn=1829-457X&client=summon |
| thumbnail_s | http://covers-cdn.summon.serialssolutions.com/index.aspx?isbn=/sc.gif&issn=1829-457X&client=summon |