БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІН БАСҚАРУДА БАСШЫНЫҢ ЖЕКЕ ҚҰЗЫРЕТТІЛІГІН ҚАЛЫПТАСТЫРУ МӘСЕЛЕСІ
The article analyzes the problem of forming personal competence in the management activities of the head of an educational institution in the new socio-economic and socio- professional conditions of the Republic of Kazakhstan. The professional competence of the head of an educational institution is...
Saved in:
| Published in: | Батыс Қазақстан инновациялық-технологиялық университетінің Хабаршысы Vol. 35; no. 3; pp. 245 - 262 |
|---|---|
| Main Author: | |
| Format: | Journal Article |
| Language: | Kazakh |
| Published: |
15.10.2025
|
| ISSN: | 2706-6266, 3007-1062 |
| Online Access: | Get full text |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Abstract | The article analyzes the problem of forming personal competence in the management activities of the head of an educational institution in the new socio-economic and socio- professional conditions of the Republic of Kazakhstan. The professional competence of the head of an educational institution is considered as a tendency to innovation in education and the ability to adapt to a changing pedagogical environment, the issue of forming a methodology for the formation of personal competence is justifie d. The need to develop the personal competence of the head in the management of an educational institution is justified by an analysis of approaches, structures and methods of developing personal competence, formed on the basis of professional and functional knowledge, skills, skills and qualities, indicators of personal competence and quality that make up this competence are identified and described - personal, socio-psychological, organizational and managerial and perceptual leadership qualities. Based on scientific and theoretical analysis, author's definitions of such terms as personal competencies, personal competence, managerial competence, personal competence, personal competence of the head of an educational institution are given. The components and criteria of the level of formation of personal competence of the head are highlighted. In the structure of personal competence of heads of educational institutions, 4 groups of qualities are defined: personal-personal qualities, organizational-managerial qualities, socio-psychological qualities and perceptual-leadership qualities. The list of recommended psychodiagnostic techniques for studying the level of formation of personal competence of the head of an educational institution is presented, the model and program of the author's training seminar Development of personal competence of managers, implemented during experimental work, is presented
Мақалада Қазақстан Республикасының жаңа әлеуметтiк-экономикалық және әлеуметтiк-кәсiптiк жағдайларында білім беру мекеме басшысының басқару қызметіндегі жеке құзыреттіліктің қалыптастыру мәселесі талданады. Білім беру мекеме басшысының кәсіби құзыреттілігін білім берудегі инновацияларға бейімділік және өзгермелі педагогикалық ортаға бейімделу қабілеті ретінде қарастырылып, жеке құзыреттілігін қалыптастыру әдістемесін жасақтау мәселесі негізделеді. Білім беру мекемесін басқарудағы басшының жеке құзыреттілігін дамыту қажеттілігі ғылыми негізделіп, жеке құзыреттілігін дамытудың мәндері, құрылымдары мен тәсілдері, оны құрайтын кәсіби-функционалдық білімі, іскерлігі, дағдысы мен сапасы, жеке құзыреттіліктің көрсеткіштері, сол құзыреттілікті құрайтын жеке-тұлғалық, әлеуметтік-психологиялық, ұйымдастырушылық-басқарушылық және перцептивті - көшбасшылық сапа-қасиеттері сипатталады. Ғылыми-теориялық талдау негізінде жеке құзыреттер, тұлғалық құзыреттілік, басқарушылық құзыреттілік, жеке (дербес) құзыреттілік, білім беру мекеме басшының жеке құзыреттілігі терминдеріне авторлық анықтамалар беріледі. Басшының жеке құзыреттілігін қалыптастыру деңгейінің компоненттері мен критерийлері анықталды. Білім беру мекеме басшыларының жеке құзыреттілік құрылымында 4 сапалар тобы аңықталады: жеке-тұлғалық қасиеттер, ұйымдастырушылық-басқарушылық қасиеттер, әлеуметтік-психологиялық қасиеттер және перцептивтік-көшбасшылық қасиеттер. Білім беру мекемесі басшысының жеке құзыреттілігінің қалыптасу деңгейін зерттеу үшін психодиагностикалық әдістемелердің тізбесі, моделі мен тәжірибелік-эксперименттік жұмыс барысында іске асырылған басшылардың жеке құзыреттілігін дамыту бойынша авторлық семинар-тренингінің бағдарламасы ұсынылады.
В статье анализируется проблема формирования личной компетенции в управленческой деятельности руководителя образовательного учреждения в новых социально-экономических и социально-профессиональных условиях Республики Казахстан. Профессиональная компетентность руководителя образовательного учреждения рассматривается как способность к инновациям в образовании и способность адаптироваться к меняющейся педагогической среде, обосновывается вопрос формирования методики формирования личной компетенции. Необходимость развития личностной компетентности руководителя в управлении образовательным учреждением обосновывается анализом подходов, структур и способов развития личностной компетенции, формирующейся на основе профессионально-функциональных знаний, умений, навыков и качеств, выделены и описаны показатели личностной компетентности и качества, составляющие эту компетентность - личностные, социально-психологические, организационно-управленческие и перцептивно-лидерские качества. На основе научно-теоретического анализа приводятся авторские определения таких терминов как личные компетенции, личностная компетентность, управленческая компетентность, персональная компетентность, личностная компетентность руководителя образовательного учреждения. Выделены компоненты и критерии уровня сформированности личностной компетентности руководителя. В структуре личностных компетенций руководителей образовательных учреждений выделяют 4 группы качеств: личностно-личностные качества, организационно-управленческие качества, социально-психологические качества и перцептивно-лидерские качества. Представлен перечень рекомендуемых психодиагностических методик для исследования уровня сформированности личностной компетентости руководителя образовательного учреждения, представлена модель и программа авторского семинара тренинга по развитию личной компетентности руководителей, реализованной в ходе опытно-экспериментальной работы. |
|---|---|
| AbstractList | The article analyzes the problem of forming personal competence in the management activities of the head of an educational institution in the new socio-economic and socio- professional conditions of the Republic of Kazakhstan. The professional competence of the head of an educational institution is considered as a tendency to innovation in education and the ability to adapt to a changing pedagogical environment, the issue of forming a methodology for the formation of personal competence is justifie d. The need to develop the personal competence of the head in the management of an educational institution is justified by an analysis of approaches, structures and methods of developing personal competence, formed on the basis of professional and functional knowledge, skills, skills and qualities, indicators of personal competence and quality that make up this competence are identified and described - personal, socio-psychological, organizational and managerial and perceptual leadership qualities. Based on scientific and theoretical analysis, author's definitions of such terms as personal competencies, personal competence, managerial competence, personal competence, personal competence of the head of an educational institution are given. The components and criteria of the level of formation of personal competence of the head are highlighted. In the structure of personal competence of heads of educational institutions, 4 groups of qualities are defined: personal-personal qualities, organizational-managerial qualities, socio-psychological qualities and perceptual-leadership qualities. The list of recommended psychodiagnostic techniques for studying the level of formation of personal competence of the head of an educational institution is presented, the model and program of the author's training seminar Development of personal competence of managers, implemented during experimental work, is presented
Мақалада Қазақстан Республикасының жаңа әлеуметтiк-экономикалық және әлеуметтiк-кәсiптiк жағдайларында білім беру мекеме басшысының басқару қызметіндегі жеке құзыреттіліктің қалыптастыру мәселесі талданады. Білім беру мекеме басшысының кәсіби құзыреттілігін білім берудегі инновацияларға бейімділік және өзгермелі педагогикалық ортаға бейімделу қабілеті ретінде қарастырылып, жеке құзыреттілігін қалыптастыру әдістемесін жасақтау мәселесі негізделеді. Білім беру мекемесін басқарудағы басшының жеке құзыреттілігін дамыту қажеттілігі ғылыми негізделіп, жеке құзыреттілігін дамытудың мәндері, құрылымдары мен тәсілдері, оны құрайтын кәсіби-функционалдық білімі, іскерлігі, дағдысы мен сапасы, жеке құзыреттіліктің көрсеткіштері, сол құзыреттілікті құрайтын жеке-тұлғалық, әлеуметтік-психологиялық, ұйымдастырушылық-басқарушылық және перцептивті - көшбасшылық сапа-қасиеттері сипатталады. Ғылыми-теориялық талдау негізінде жеке құзыреттер, тұлғалық құзыреттілік, басқарушылық құзыреттілік, жеке (дербес) құзыреттілік, білім беру мекеме басшының жеке құзыреттілігі терминдеріне авторлық анықтамалар беріледі. Басшының жеке құзыреттілігін қалыптастыру деңгейінің компоненттері мен критерийлері анықталды. Білім беру мекеме басшыларының жеке құзыреттілік құрылымында 4 сапалар тобы аңықталады: жеке-тұлғалық қасиеттер, ұйымдастырушылық-басқарушылық қасиеттер, әлеуметтік-психологиялық қасиеттер және перцептивтік-көшбасшылық қасиеттер. Білім беру мекемесі басшысының жеке құзыреттілігінің қалыптасу деңгейін зерттеу үшін психодиагностикалық әдістемелердің тізбесі, моделі мен тәжірибелік-эксперименттік жұмыс барысында іске асырылған басшылардың жеке құзыреттілігін дамыту бойынша авторлық семинар-тренингінің бағдарламасы ұсынылады.
В статье анализируется проблема формирования личной компетенции в управленческой деятельности руководителя образовательного учреждения в новых социально-экономических и социально-профессиональных условиях Республики Казахстан. Профессиональная компетентность руководителя образовательного учреждения рассматривается как способность к инновациям в образовании и способность адаптироваться к меняющейся педагогической среде, обосновывается вопрос формирования методики формирования личной компетенции. Необходимость развития личностной компетентности руководителя в управлении образовательным учреждением обосновывается анализом подходов, структур и способов развития личностной компетенции, формирующейся на основе профессионально-функциональных знаний, умений, навыков и качеств, выделены и описаны показатели личностной компетентности и качества, составляющие эту компетентность - личностные, социально-психологические, организационно-управленческие и перцептивно-лидерские качества. На основе научно-теоретического анализа приводятся авторские определения таких терминов как личные компетенции, личностная компетентность, управленческая компетентность, персональная компетентность, личностная компетентность руководителя образовательного учреждения. Выделены компоненты и критерии уровня сформированности личностной компетентности руководителя. В структуре личностных компетенций руководителей образовательных учреждений выделяют 4 группы качеств: личностно-личностные качества, организационно-управленческие качества, социально-психологические качества и перцептивно-лидерские качества. Представлен перечень рекомендуемых психодиагностических методик для исследования уровня сформированности личностной компетентости руководителя образовательного учреждения, представлена модель и программа авторского семинара тренинга по развитию личной компетентности руководителей, реализованной в ходе опытно-экспериментальной работы. |
| Author | Иргалиев, Асылбек |
| Author_xml | – sequence: 1 givenname: Асылбек orcidid: 0000-0002-0699-0514 surname: Иргалиев fullname: Иргалиев, Асылбек |
| BookMark | eNo9kM9Kw0AQxhepYK29-AQ9C9HdyWaTHKWoFQpeeg_bTRYK2kpy8gU8VzRV-wfbeBEK4qMM8YWcpsVddnbn981-A3PIasPRMGHsWPBTBT7IM-Dgudzlco_VXc59R3AFNVYHnytHgVIHrJllgz73aAkh_Dqb4BM-4ozOvEXPHJf42cJJ-Y3vlKyILzZ8jKtySpFUfMHxDuEXrnGB67KgL1Q-xbxVTssffCW-JFDQ3ro_V06Vx4zEDxI2BkVVSB3nv2-U5iRWXY_YvtW3WdLc3Q3Wu7zotTtO9-bqun3edYwvpGMlxNYaaYPQ-CYObRiCCjwtXRVb4YEGKb1YA1cygL4NRKhs39OGc21NomK3wU62tiYdZVma2Og-Hdzp9CESPKpmGv3P1P0DH8qbkA |
| ContentType | Journal Article |
| DBID | AAYXX CITATION |
| DOI | 10.62724/202530304 |
| DatabaseName | CrossRef |
| DatabaseTitle | CrossRef |
| DatabaseTitleList | CrossRef |
| DeliveryMethod | fulltext_linktorsrc |
| EISSN | 3007-1062 |
| EndPage | 262 |
| ExternalDocumentID | 10_62724_202530304 |
| GroupedDBID | AAYXX CITATION M~E |
| ID | FETCH-LOGICAL-c714-f42dffc4f89c7cd9f992685a436df152a2445da206482bf8196fb5ac00afce6d3 |
| ISSN | 2706-6266 |
| IngestDate | Sat Oct 25 05:32:49 EDT 2025 |
| IsDoiOpenAccess | false |
| IsOpenAccess | true |
| IsPeerReviewed | false |
| IsScholarly | false |
| Issue | 3 |
| Language | Kazakh |
| LinkModel | OpenURL |
| MergedId | FETCHMERGED-LOGICAL-c714-f42dffc4f89c7cd9f992685a436df152a2445da206482bf8196fb5ac00afce6d3 |
| ORCID | 0000-0002-0699-0514 |
| OpenAccessLink | https://ojs.wkitu.kz/index.php/test/article/download/228/143 |
| PageCount | 18 |
| ParticipantIDs | crossref_primary_10_62724_202530304 |
| PublicationCentury | 2000 |
| PublicationDate | 2025-10-15 |
| PublicationDateYYYYMMDD | 2025-10-15 |
| PublicationDate_xml | – month: 10 year: 2025 text: 2025-10-15 day: 15 |
| PublicationDecade | 2020 |
| PublicationTitle | Батыс Қазақстан инновациялық-технологиялық университетінің Хабаршысы |
| PublicationYear | 2025 |
| SSID | ssib055551117 |
| Score | 1.9248008 |
| Snippet | The article analyzes the problem of forming personal competence in the management activities of the head of an educational institution in the new... |
| SourceID | crossref |
| SourceType | Index Database |
| StartPage | 245 |
| Title | БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІН БАСҚАРУДА БАСШЫНЫҢ ЖЕКЕ ҚҰЗЫРЕТТІЛІГІН ҚАЛЫПТАСТЫРУ МӘСЕЛЕСІ |
| Volume | 35 |
| hasFullText | 1 |
| inHoldings | 1 |
| isFullTextHit | |
| isPrint | |
| journalDatabaseRights | – providerCode: PRVHPJ databaseName: ROAD: Directory of Open Access Scholarly Resources customDbUrl: eissn: 3007-1062 dateEnd: 99991231 omitProxy: false ssIdentifier: ssib055551117 issn: 2706-6266 databaseCode: M~E dateStart: 20200101 isFulltext: true titleUrlDefault: https://road.issn.org providerName: ISSN International Centre |
| link | http://cvtisr.summon.serialssolutions.com/2.0.0/link/0/eLvHCXMwtV1Lb9QwELZKy4ELAgHirZUgpyrCsfOwj5s-xIWKwx7KqUqTWEJFS1VK1RNHzkXQAn2ItlyQKiF-irX8IcbjOHG3FSoHWnU0GY-_mfFkszPbxEvI41KZ5l9Am1pnKoyhMApllZZhnZoH0Xlk_pWFXzaRLSyIxUX5fGLqhXsWZuNVNhyKzU25-l9TDTJItnl09h_S3YKCAHhIOlBIO9ALJT6YpYGMDBUp8rnHz0x3wzIxtE-RcjsAWizozyEvPSUfb9bHoG6YBbLvSRpUlMRWfu40oAJpbrEdD16w1iXnRmMhmXbmWJAjksw6DGu68Zt19JzV4GNRnY7BqjaOzXdAp5xn44bdSs4EszyQolNtQsjPrqrfIHRrZCKLAsGQ5kgjz0cbeJ45niG0UXLTWh2bsFzYA49innPmWUudJvAYcp47-8ZA6GEnyCdn4HKP53-Hm8YD7kEIzyNrgLqgWiB_FFfHniIGIXJnsE1CP_FWwV9US4W_tJZ31x9Mg3C6bSTUi1A4N9Bh1ryyqI_maUeedt__qI3hFr32YWP7jswymoYpS5u921HGzWf9ET1dUvDEu3Ryvz6we6c2pSazs8armJRlLDZPaoEL3Ny60NVq7v6UsRKuvbEWWnqcvdTOvUSmWJZIc7frs3dz7q02gR-ocsxmEm1QdvNmnP6kne6V617dPbhGrjYNc69vL3TXycTKyg2yoz_o93oP_vZ7wG7rQ_29p3dGP_VXODgC-YGRb-mj0S5QGNWf9FYj0j_0iT7QJ6NjmALqu3q7N9od_dKfQX4IgmP4tegfEQkx9mDwGwwYgGNUBIv7v7_A4TYMotWbZDA_N5h5GjbfMBOWWRSHKmaVUmWshCyzspJKSpaKpIh5WilobArofZKqYNC2CbasoHlK1XJSlJQWqqzTit8ik8PXw_o26SlFl6FXLDKZwZxSCVVDbwu9Mi0oj6v6Dnnk1nFp1e4jtHQ2WXcvpHWPXOnOzvtkcn3tbf2AXC431l--WXuIef4Ds0YXYQ |
| linkProvider | ISSN International Centre |
| openUrl | ctx_ver=Z39.88-2004&ctx_enc=info%3Aofi%2Fenc%3AUTF-8&rfr_id=info%3Asid%2Fsummon.serialssolutions.com&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D0%91%D0%86%D0%9B%D0%86%D0%9C+%D0%91%D0%95%D0%A0%D0%A3+%D0%96%D2%AE%D0%99%D0%95%D0%A1%D0%86%D0%9D+%D0%91%D0%90%D0%A1%D2%9A%D0%90%D0%A0%D0%A3%D0%94%D0%90+%D0%91%D0%90%D0%A1%D0%A8%D0%AB%D0%9D%D0%AB%D2%A2+%D0%96%D0%95%D0%9A%D0%95+%D2%9A%D2%B0%D0%97%D0%AB%D0%A0%D0%95%D0%A2%D0%A2%D0%86%D0%9B%D0%86%D0%93%D0%86%D0%9D+%D2%9A%D0%90%D0%9B%D0%AB%D0%9F%D0%A2%D0%90%D0%A1%D0%A2%D0%AB%D0%A0%D0%A3+%D0%9C%D3%98%D0%A1%D0%95%D0%9B%D0%95%D0%A1%D0%86&rft.jtitle=%D0%91%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%81+%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD+%D0%B8%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B-%D1%82%D0%B5%D1%85%D0%BD%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B+%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D1%96%D0%BD%D1%96%D2%A3+%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D1%88%D1%8B%D1%81%D1%8B&rft.au=%D0%98%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B5%D0%B2%2C+%D0%90%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%B1%D0%B5%D0%BA&rft.date=2025-10-15&rft.issn=2706-6266&rft.eissn=3007-1062&rft.volume=35&rft.issue=3&rft.spage=245&rft.epage=262&rft_id=info:doi/10.62724%2F202530304&rft.externalDBID=n%2Fa&rft.externalDocID=10_62724_202530304 |
| thumbnail_l | http://covers-cdn.summon.serialssolutions.com/index.aspx?isbn=/lc.gif&issn=2706-6266&client=summon |
| thumbnail_m | http://covers-cdn.summon.serialssolutions.com/index.aspx?isbn=/mc.gif&issn=2706-6266&client=summon |
| thumbnail_s | http://covers-cdn.summon.serialssolutions.com/index.aspx?isbn=/sc.gif&issn=2706-6266&client=summon |