بازنمایی گفت‌مان شعری ارغوان، سرودۀ سایه

تحلیل گفت‌مانِ انتقادی، یکی از نظریه¬های مطرح در حوزۀ نقد ادبی است، که امروزه توجه بسیاری از پژوهش گرانِ زبان و ادبِ فارسی را برانگیخته است. این نظریه، با بررسی مطالعات تجربی میان تحولات اجتماعی و فرهنگیِ قلم‌روهای گوناگون جامعه و گفت‌مان¬های موجود در آن، ضمن بیان رابطه میان ملاک¬های درونی و بیرونی...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Published in:Ghālib (Kabul, Afghanistan) Vol. 12; no. 3; pp. ۱ - ۲۰
Main Authors: نصیری, پریسا, علیزاده خیاط, ناصر
Format: Journal Article
Language:English
Published: Ghalib University 22.09.2023
Subjects:
ارغوان
تحلیل‌ گفت‌مان
شعرِ معاصر
فرکلاف
هوشنگ ابتهاج
ISSN:2788-4155, 2788-6441
Online Access:Get full text
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Abstract تحلیل گفت‌مانِ انتقادی، یکی از نظریه¬های مطرح در حوزۀ نقد ادبی است، که امروزه توجه بسیاری از پژوهش گرانِ زبان و ادبِ فارسی را برانگیخته است. این نظریه، با بررسی مطالعات تجربی میان تحولات اجتماعی و فرهنگیِ قلم‌روهای گوناگون جامعه و گفت‌مان¬های موجود در آن، ضمن بیان رابطه میان ملاک¬های درونی و بیرونی متن، قدرت مسلط جامعه¬‌یی را که اثر ادبی در آن شکل گرفته است، مورد بررسی قرار می‌دهد. فرکلاف یکی از نظریه¬پردازان در حوزۀ گفت‌مان انتقادی است، که برای نظریۀ خود سه سطح را در نظر دارد. در سطح اول، براساس دستور نقش¬گرای هلیدی، به بررسی ساختار متن می‌پردازد؛ در سطح دوم، که تفسیر نام دارد، به بررسی بافت موقعیتی و بینامتنیِ به‌کاررفته در متن نظر دارد و در سطح سوم،‌ تبیین به بررسی عوامل شکل¬گیری، ایدیولوژی و تأثیرات گفت‌مان می¬پردازد؛ ازجانبی، هوشنگ ابتهاج، یکی از شاعران برجسته در ادبیات معاصر فارسی‌است، که به ترسیم اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در اشعارش پرداخته و واکاوی آثارش براساس روی‌کرد انتقادی و تحلیل گفت‌مان، دست‌آوردهای قابل توجهی را در اختیار ما قرار می¬دهد. در پژوهش حاضر برآن بودیم تا گفت‌مان¬های سیاسی و اجتماعی موجود در شعر ارغوان را بررسی کنیم و به این مهم دست یابیم که گفت¬مان¬های مطرح در شعر ارغوان کدام است و مؤلفه¬های موجود در این شعر تا چه اندازه با گفت¬مان انتقادی فرکلاف قابل پی¬گیری است؟ برای رسیدن به ‌هدف، با استفاده از روی‌کرد فرکلاف، به‌شیوة تحلیلی-توصیفی، داده‌ها را تهیه نموده‌ایم. یافته¬های ما از پژوهش، نشان می¬دهند: ابتهاج، با روایتی شاعرانه به بیان مسائلی چون نابرابری، بی¬عدالتی، وضعیت فرهنگی و سیاسی در شعر ارغوان پرداخته و با تقویت روحیۀ استقلال¬طلبی، آزادی و میل به مقاومت و ایستاده‌گی، به زنده‌گی و گفت¬مان تغییر در جامعۀ خود و بشریت امید دارد.
AbstractList تحلیل گفت‌مانِ انتقادی، یکی از نظریه¬های مطرح در حوزۀ نقد ادبی است، که امروزه توجه بسیاری از پژوهش گرانِ زبان و ادبِ فارسی را برانگیخته است. این نظریه، با بررسی مطالعات تجربی میان تحولات اجتماعی و فرهنگیِ قلم‌روهای گوناگون جامعه و گفت‌مان¬های موجود در آن، ضمن بیان رابطه میان ملاک¬های درونی و بیرونی متن، قدرت مسلط جامعه¬‌یی را که اثر ادبی در آن شکل گرفته است، مورد بررسی قرار می‌دهد. فرکلاف یکی از نظریه¬پردازان در حوزۀ گفت‌مان انتقادی است، که برای نظریۀ خود سه سطح را در نظر دارد. در سطح اول، براساس دستور نقش¬گرای هلیدی، به بررسی ساختار متن می‌پردازد؛ در سطح دوم، که تفسیر نام دارد، به بررسی بافت موقعیتی و بینامتنیِ به‌کاررفته در متن نظر دارد و در سطح سوم،‌ تبیین به بررسی عوامل شکل¬گیری، ایدیولوژی و تأثیرات گفت‌مان می¬پردازد؛ ازجانبی، هوشنگ ابتهاج، یکی از شاعران برجسته در ادبیات معاصر فارسی‌است، که به ترسیم اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در اشعارش پرداخته و واکاوی آثارش براساس روی‌کرد انتقادی و تحلیل گفت‌مان، دست‌آوردهای قابل توجهی را در اختیار ما قرار می¬دهد. در پژوهش حاضر برآن بودیم تا گفت‌مان¬های سیاسی و اجتماعی موجود در شعر ارغوان را بررسی کنیم و به این مهم دست یابیم که گفت¬مان¬های مطرح در شعر ارغوان کدام است و مؤلفه¬های موجود در این شعر تا چه اندازه با گفت¬مان انتقادی فرکلاف قابل پی¬گیری است؟ برای رسیدن به ‌هدف، با استفاده از روی‌کرد فرکلاف، به‌شیوة تحلیلی-توصیفی، داده‌ها را تهیه نموده‌ایم. یافته¬های ما از پژوهش، نشان می¬دهند: ابتهاج، با روایتی شاعرانه به بیان مسائلی چون نابرابری، بی¬عدالتی، وضعیت فرهنگی و سیاسی در شعر ارغوان پرداخته و با تقویت روحیۀ استقلال¬طلبی، آزادی و میل به مقاومت و ایستاده‌گی، به زنده‌گی و گفت¬مان تغییر در جامعۀ خود و بشریت امید دارد.
تحلیل گفت‌مانِ انتقادی، یکی از نظریه‌های مطرح در حوزۀ نقد ادبی است، که امروزه توجه بسیاری از پژوهش­‌گرانِ زبان و ادبِ فارسی را برانگیخته است. این نظریه، با بررسی مطالعات تجربی میان تحولات اجتماعی و فرهنگیِ قلم‌روهای گوناگون جامعه و گفت‌مان­‌های موجود در آن، ضمن بیان رابطه میان ملاک­‌های درونی و بیرونی متن، قدرت مسلط جامعه­‌یی را که اثر ادبی در آن شکل گرفته است، مورد بررسی قرار می‌دهد. فرکلاف یکی از نظریه­‌پردازان در حوزۀ گفت‌مان انتقادی است، که برای نظریۀ خود سه سطح را در نظر دارد. در سطح اول، براساس دستور نقش­‌گرای هلیدی، به بررسی ساختار متن می‌پردازد؛ در سطح دوم، که تفسیر نام دارد، به بررسی بافت موقعیتی و بینامتنیِ به‌کاررفته در متن نظر دارد و در سطح سوم،‌ تبیین به بررسی عوامل شکل‌­گیری، ایدیولوژی و تأثیرات گفت‌مان می­‌پردازد؛ ازجانبی، هوشنگ ابتهاج، یکی از شاعران برجسته در ادبیات معاصر فارسی‌است، که به ترسیم اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در اشعارش پرداخته و واکاوی آثارش براساس روی‌کرد انتقادی و تحلیل گفت‌مان، دست‌آوردهای قابل توجهی را در اختیار ما قرار می­‌دهد. در پژوهش حاضر برآن بودیم تا گفت‌مان‌های سیاسی و اجتماعی موجود در شعر ارغوان را بررسی کنیم و به این مهم دست یابیم که گفت­‌مان‌های مطرح در شعر ارغوان کدام است و مؤلفه­‌های موجود در این شعر تا چه اندازه با گفت­‌مان انتقادی فرکلاف قابل پی‌گیری است؟ برای رسیدن به ‌هدف، با استفاده از روی‌کرد فرکلاف، به‌شیوۀ تحلیلی-توصیفی، داده‌ها را تهیه نموده‌ایم. یافته‌های ما از پژوهش، نشان می­‌دهند: ابتهاج، با روایتی شاعرانه به بیان مسائلی چون نابرابری، بی­‌عدالتی، وضعیت فرهنگی و سیاسی در شعر ارغوان پرداخته و با تقویت روحیۀ استقلال‌طلبی، آزادی و میل به مقاومت و ایستاده‌گی، به زنده‌گی و گفت‌­مان تغییر در جامعۀ خود و بشریت امید دارد.
Author علیزاده خیاط, ناصر
نصیری, پریسا
Author_xml – sequence: 1
  givenname: پریسا
  orcidid: 0000-0002-1160-6986
  surname: نصیری
  fullname: نصیری, پریسا
– sequence: 2
  givenname: ناصر
  orcidid: 0000-0002-0486-4610
  surname: علیزاده خیاط
  fullname: علیزاده خیاط, ناصر
BookMark eNo9UDtOw0AQXaEgEUJuQJEL2OzOfmyXKOJjKRINpF2t7XVwFGKwaehCQUiRewTRRAEaOMmadJyEzQeqeZ-ZN9LbR7VhPtQIHRLscp8yOOpdq0EW3fXdrkvADV3qkh1UB8_3HcEYqW0xI5zvoWZZ9jHGEAAOsKijjnkxM_NWjasnM1tOl9PW97x6NK8_o-lKqcYt82E-zcIadm9hvqrJSjWWvpuFJfPlaAXtbfV8gHZTNSh1czsb6Or05LJ97nQuzsL2cceJCfeIA1ozhpXQgcdoAjQG4QuSpEkAghJOCXiguVYBp9bggQrSlDIaaz-KUq6ANlC4yU1y1Ze3RXajigeZq0yuhbzoSVXcZ_FAS6q5ACrSxP5hkIAfa-oRL4kIj4RWns1im6y4yMuy0Ol_HsFyXbD8K1h2JQEZSioJ_QUnLopf
ContentType Journal Article
CorporateAuthor 1دانش‌جوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانش‌کده/ پوهنځی ادبیات و زبان‌های خارجی، دانش‌گاه/ پوهنتون علّامه طباطبائی، تهران، ایران
CorporateAuthor_xml – name: 1دانش‌جوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانش‌کده/ پوهنځی ادبیات و زبان‌های خارجی، دانش‌گاه/ پوهنتون علّامه طباطبائی، تهران، ایران
DBID AAYXX
CITATION
DOA
DOI 10.58342/ghalibqj.V.12.I.3.1
DatabaseName CrossRef
DOAJ Directory of Open Access Journals
DatabaseTitle CrossRef
DatabaseTitleList CrossRef
Database_xml – sequence: 1
  dbid: DOA
  name: DOAJ Directory of Open Access Journals
  url: https://www.doaj.org/
  sourceTypes: Open Website
DeliveryMethod fulltext_linktorsrc
Discipline History & Archaeology
EISSN 2788-6441
EndPage ۲۰
ExternalDocumentID oai_doaj_org_article_3e56236fdd2342d28ce3717db15b6ea7
10_58342_ghalibqj_V_12_I_3_1
GroupedDBID AAYXX
ALMA_UNASSIGNED_HOLDINGS
CITATION
GROUPED_DOAJ
ID FETCH-LOGICAL-c1571-2ee440a6e9743d23c26861dfd92631531272e5ea95368659a9ff343ce8bbf5a23
IEDL.DBID DOA
ISSN 2788-4155
IngestDate Fri Oct 03 12:52:17 EDT 2025
Sat Nov 29 05:38:47 EST 2025
IsDoiOpenAccess true
IsOpenAccess true
IsPeerReviewed false
IsScholarly false
Issue 3
Language English
LinkModel DirectLink
MergedId FETCHMERGED-LOGICAL-c1571-2ee440a6e9743d23c26861dfd92631531272e5ea95368659a9ff343ce8bbf5a23
ORCID 0000-0002-0486-4610
0000-0002-1160-6986
OpenAccessLink https://doaj.org/article/3e56236fdd2342d28ce3717db15b6ea7
PageCount 20
ParticipantIDs doaj_primary_oai_doaj_org_article_3e56236fdd2342d28ce3717db15b6ea7
crossref_primary_10_58342_ghalibqj_V_12_I_3_1
PublicationCentury 2000
PublicationDate 2023-09-22
PublicationDateYYYYMMDD 2023-09-22
PublicationDate_xml – month: 09
  year: 2023
  text: 2023-09-22
  day: 22
PublicationDecade 2020
PublicationTitle Ghālib (Kabul, Afghanistan)
PublicationYear 2023
Publisher Ghalib University
Publisher_xml – name: Ghalib University
SSID ssj0002920906
Score 1.8458024
Snippet تحلیل گفت‌مانِ انتقادی، یکی از نظریه¬های مطرح در حوزۀ نقد ادبی است، که امروزه توجه بسیاری از پژوهش گرانِ زبان و ادبِ فارسی را برانگیخته است. این نظریه، با...
تحلیل گفت‌مانِ انتقادی، یکی از نظریه‌های مطرح در حوزۀ نقد ادبی است، که امروزه توجه بسیاری از پژوهش­‌گرانِ زبان و ادبِ فارسی را برانگیخته است. این نظریه، با...
SourceID doaj
crossref
SourceType Open Website
Index Database
StartPage ۱
SubjectTerms ارغوان
تحلیل‌ گفت‌مان
شعرِ معاصر
فرکلاف
هوشنگ ابتهاج
Title بازنمایی گفت‌مان شعری ارغوان، سرودۀ سایه
URI https://doaj.org/article/3e56236fdd2342d28ce3717db15b6ea7
Volume 12
hasFullText 1
inHoldings 1
isFullTextHit
isPrint
journalDatabaseRights – providerCode: PRVAON
  databaseName: DOAJ Directory of Open Access Journals
  customDbUrl:
  eissn: 2788-6441
  dateEnd: 99991231
  omitProxy: false
  ssIdentifier: ssj0002920906
  issn: 2788-4155
  databaseCode: DOA
  dateStart: 20130101
  isFulltext: true
  titleUrlDefault: https://www.doaj.org/
  providerName: Directory of Open Access Journals
link http://cvtisr.summon.serialssolutions.com/2.0.0/link/0/eLvHCXMwrV25TsQwELUQoqBBnOJWCkSXhdiOE5eAQCAhRAGIzkocm6NYbiQ6KFgo9j8W0aAFGvgSh-34EmaSBS0VDV08mVjRm8jP49hvCJmRLORAFKlvOec-j23kS5HiIk5spLSZlkmhrr8ebWzEu7tys6PUF-4JK-WBS-DmmEGGFjbLKOM0o7E2DFKQLA3CVJikOEcOs56OZArHYKzBJIvCmhRyPB9Zszw3F8bQy9zePkxy05PDyg6uBa5VWCX4xUsd8v0Fz6z0k772BNFbKF9sgHSZ6iAZLtU8rrxZD6Vik6Ic79UQWXcPruGe81p-6xqteqvufTzlN-7x87qOlrzmuVf35ppwA_ya7j2_R6uD5otrQuOpdY2X8Gx-N0y2V5a3llb9dn0EXwdhFPjUGM7nE2EgJ2AAj6YiFkFmM0kFg5EsoBE1oUnwD20sQkDdWsaZNnGa2jChbIR0V4-qZpR48yn60YQDpjwRXGotI0styyIONKrHiP-NjjouZTAUpA8FmuobTbWjAqrWFFPBGFlECH98UcS6MEBoVTu06q_Qjv9HJxOkFyvE4xYPSidJ9_nphZkiPfry_ODsdLr4ar4AxPrd4w
linkProvider Directory of Open Access Journals
openUrl ctx_ver=Z39.88-2004&ctx_enc=info%3Aofi%2Fenc%3AUTF-8&rfr_id=info%3Asid%2Fsummon.serialssolutions.com&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%DA%AF%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%B4%D8%B9%D8%B1%DB%8C+%D8%A7%D8%B1%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%8C+%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%80+%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%87&rft.jtitle=Gh%C4%81lib+%28Kabul%2C+Afghanistan%29&rft.au=%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%A7+%D9%86%D8%B5%DB%8C%D8%B1%DB%8C&rft.au=%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1+%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87&rft.date=2023-09-22&rft.pub=Ghalib+University&rft.issn=2788-4155&rft.eissn=2788-6441&rft.volume=12&rft.issue=3&rft_id=info:doi/10.58342%2Fghalibqj.V.12.I.3.1&rft.externalDBID=DOA&rft.externalDocID=oai_doaj_org_article_3e56236fdd2342d28ce3717db15b6ea7
thumbnail_l http://covers-cdn.summon.serialssolutions.com/index.aspx?isbn=/lc.gif&issn=2788-4155&client=summon
thumbnail_m http://covers-cdn.summon.serialssolutions.com/index.aspx?isbn=/mc.gif&issn=2788-4155&client=summon
thumbnail_s http://covers-cdn.summon.serialssolutions.com/index.aspx?isbn=/sc.gif&issn=2788-4155&client=summon