ЯЗЫКОВАЯ ИДЕНТИЧНОСТЬ КАК ИНТЕРИОРИЗУЕМОЕ СВОЙСТВО
Saved in:
| Title: | ЯЗЫКОВАЯ ИДЕНТИЧНОСТЬ КАК ИНТЕРИОРИЗУЕМОЕ СВОЙСТВО |
|---|---|
| Publisher Information: | АО «КазУМОиМЯ им.Абылай хана», 2024. |
| Publication Year: | 2024 |
| Subject Terms: | культура, интернационализация, тіл, мәдениет, английский язык, идентичность, қазақ тілі, 5. Gender equality, қазақ қоғамы, ағылшын тілі, интериоризация, press, казахстанское общество, Kazakh language, 10. No inequality, орыс тілі, identity, тұлға, language, 4. Education, русский язык, Kazakh society, Russian language, трехъязычие, culture, internalization, English language, үштілділік, баспасөз, 8. Economic growth, язык, пресса, trilingualism, казахский язык |
| Description: | В современном глобализирующемся мире особую актуальность приобретают проблемы, связанные с идентичностью, которые перестают быть проблемой только социальных наук. Она изучается с разных позиций: философской, психологической, политической, экономической и др. Особая роль данной проблеме уделяется и в языковедческих дисциплинах: социолингвистике, лингвокультурологии, лингвокогнитологии, прагмалингвистике и др., в каждой из которых освещается тот или иной аспект, связанный с языковыми, речевыми и ментальными особенностями идентифицирующейся личности с этносом, с той или иной социальной группой и др. Целью данной статьи является освещение одного из аспектов этой проблемы – интериоризуемого свойства языковой идентичности. Как известно, интериоризация означает воздействие целого комплекса внешних факторов на формирование внутреннего мира языковой личности в процессе ее социализации. Научная значимость данной работы состоит в выявлении особенностей формирования языковой идентичности в полиэтничном казахстанском социуме. Поскольку на коммуникативном пространстве казахстанского общества доминирующими являются казахский язык как государственный и русский как второй официальный, то вопрос о языковой идентичности является актуальным. Очевиден тот факт, когда целый ряд диаспор в большей степени является частично русскоязычным (немцы, корейцы, украинцы и др.), частично – казахскоязычным (узбеки, уйгуры, турки и др.). И это обстоятельство подтверждает тезис о том, что «…всякая подлинно человеческая форма психики первоначально складывается как внешняя, социальная форма общения между людьми и только затем, в результате интериоризации, становится психическим процессом отдельного индивида» [1, 2]. Безусловно, речь не идет об их ассимиляции, поскольку родные языки этих диаспор перешли в разряд эритажных. В связи с этим представляет интерес изучение того, какие факторы оказывают влияние на формирование языковой идентичности в казахстанском полиязычном обществе. Практическая значимость статьи заключается в возможности использования ее материалов для дальнейших исследований языковой идентичности, а также при составлении учебных пособий по данной проблеме. Источником извлечения фактического материала является казахстанская газетная пресса, поскольку в языке масс-медиа наиболее ярко отражается умонастроение общества. Для достижения поставленной цели использованы такие методы, как описательный, интерпретационный, анализ, синтез и обобщение. In today's globalizing world, problems related to identity are of particular relevance, which are no longer a problem only of the social sciences. It is studied from different positions: philosophical, psychological, political, economic, etc. A special role is given to this problem in linguistic disciplines: sociolinguistics, linguoculturology, linguocognitology, pragmalinguistics, etc., speech and mental features of an identified person with an ethnic group, with a particular social group, etc. The purpose of this article is to highlight one of the aspects of this problem - the internalized property of linguistic identity. As is known, internalization means the impact of a whole complex of external factors on the formation of the inner world of a linguistic personality in the process of its socialization. The scientific significance of this work is to identify the features of the formation of linguistic identity in the multi-ethnic Kazakh society. Since the Kazakh language as the state language and Russian as the second official language are dominant in the communicative space of the Kazakh society, the issue of linguistic identity is relevant. It is obvious that a number of diasporas are mostly partly Russian-speaking (Germans, Koreans, Ukrainians, etc.), partly Kazakh-speaking (Uzbeks, Uighurs, Turks, etc.). And this circumstance confirms the thesis that “... every truly human form of the psyche is primarily is seen as an external, social form of communication between people and only then, as a result of internalization, becomes a mental process of an individual individual” [1, 2]. Of course, we are not talking about their assimilation, since the native languages of these diasporas have become heritage languages. In this regard, it is of interest to study what factors influence the formation of linguistic identity in a Kazakh multilingual society. And its practical significance lies in the possibility of using its materials for further research on linguistic identity, as well as in compiling textbooks on this issue. The source of extracting the factual material is the Kazakh newspaper press, since the mindset of society is most clearly reflected in the language of the mass media. To achieve this goal, such methods as descriptive, interpretive, analysis, synthesis and generalization were used. Қазіргі жаһандану әлемінде жеке басына қатысты мәселелер ерекше өзектілікке ие, олар енді тек әлеуметтік ғылымдардың мәселесі емес. Ол әртүрлі позициялардан зерттеледі: философиялық, психологиялық, саяси, экономикалық және т. этникалық топ, белгілі бір әлеуметтік топпен және т.б. Бұл мақаланың мақсаты осы мәселенің бір аспектісін - лингвистикалық бірегейліктің ішкі қасиетін көрсету болып табылады. Белгілі болғандай, интериаризация дегеніміз тілдік тұлғаның әлеуметтену процесінде оның ішкі дүниесінің қалыптасуына сыртқы факторлардың тұтас кешенінің ықпалын білдіреді. Бұл жұмыстың ғылыми маңыздылығы көп ұлтты қазақ қоғамындағы тілдік тұлғаның қалыптасу ерекшеліктерін анықтау болып табылады. Қазақ қоғамының коммуникативті кеңістігінде мемлекеттік тіл ретінде қазақ тілі мен екінші ресми тіл ретінде орыс тілі басым болғандықтан, тілдік тұлға мәселесі өзекті болып отыр. Бірқатар диаспоралар негізінен жартылай орыстілді (неміс, корей, украин, т.б.), ішінара қазақтілді (өзбек, ұйғыр, түрік, т.б.) құрайтыны анық. Және бұл жағдай «...психиканың әрбір нағыз адамдық формасы, ең алдымен, адамдар арасындағы қарым-қатынастың сыртқы, әлеуметтік формасы ретінде көрінеді және содан кейін ғана интериаризация нәтижесінде жеке тұлғаның психикалық процесіне айналады» деген тезисті растайды. ” [1, 2]. Әрине, біз олардың ассимиляциясы туралы айтып отырған жоқпыз, өйткені бұл диаспоралардың ана тілдері мұра тілдеріне айналды. Осы орайда көптілді қазақ қоғамында тілдік тұлғаның қалыптасуына қандай факторлар әсер ететінін зерттеу қызықты. Ал оның практикалық маңыздылығы оның материалдарын тілдік тұлғаны одан әрі зерттеуге, сондай-ақ осы мәселе бойынша оқулықтар құрастыруға пайдалану мүмкіндігінде. Қоғамның сана-сезімі бұқаралық ақпарат құралдарының тілінде барынша айқын көрінетіндіктен, деректі материалды алудың көзі – қазақ газеті баспасөзі. Бұл мақсатқа жету үшін сипаттау, түсіндіру, талдау, синтез және жалпылау сияқты әдістер қолданылды. Филологические науки, Выпуск 1 (72) 2024 |
| Document Type: | Article |
| Language: | Russian |
| DOI: | 10.48371/phils.2024.72.1.014 |
| Accession Number: | edsair.doi...........71443b58fcd5ff4c946a0f159c7ee980 |
| Database: | OpenAIRE |
Nájsť tento článok vo Web of Science | Abstract: | В современном глобализирующемся мире особую актуальность приобретают проблемы, связанные с идентичностью, которые перестают быть проблемой только социальных наук. Она изучается с разных позиций: философской, психологической, политической, экономической и др. Особая роль данной проблеме уделяется и в языковедческих дисциплинах: социолингвистике, лингвокультурологии, лингвокогнитологии, прагмалингвистике и др., в каждой из которых освещается тот или иной аспект, связанный с языковыми, речевыми и ментальными особенностями идентифицирующейся личности с этносом, с той или иной социальной группой и др. Целью данной статьи является освещение одного из аспектов этой проблемы – интериоризуемого свойства языковой идентичности. Как известно, интериоризация означает воздействие целого комплекса внешних факторов на формирование внутреннего мира языковой личности в процессе ее социализации. Научная значимость данной работы состоит в выявлении особенностей формирования языковой идентичности в полиэтничном казахстанском социуме. Поскольку на коммуникативном пространстве казахстанского общества доминирующими являются казахский язык как государственный и русский как второй официальный, то вопрос о языковой идентичности является актуальным. Очевиден тот факт, когда целый ряд диаспор в большей степени является частично русскоязычным (немцы, корейцы, украинцы и др.), частично – казахскоязычным (узбеки, уйгуры, турки и др.). И это обстоятельство подтверждает тезис о том, что «…всякая подлинно человеческая форма психики первоначально складывается как внешняя, социальная форма общения между людьми и только затем, в результате интериоризации, становится психическим процессом отдельного индивида» [1, 2]. Безусловно, речь не идет об их ассимиляции, поскольку родные языки этих диаспор перешли в разряд эритажных. В связи с этим представляет интерес изучение того, какие факторы оказывают влияние на формирование языковой идентичности в казахстанском полиязычном обществе. Практическая значимость статьи заключается в возможности использования ее материалов для дальнейших исследований языковой идентичности, а также при составлении учебных пособий по данной проблеме. Источником извлечения фактического материала является казахстанская газетная пресса, поскольку в языке масс-медиа наиболее ярко отражается умонастроение общества. Для достижения поставленной цели использованы такие методы, как описательный, интерпретационный, анализ, синтез и обобщение.<br />In today's globalizing world, problems related to identity are of particular relevance, which are no longer a problem only of the social sciences. It is studied from different positions: philosophical, psychological, political, economic, etc. A special role is given to this problem in linguistic disciplines: sociolinguistics, linguoculturology, linguocognitology, pragmalinguistics, etc., speech and mental features of an identified person with an ethnic group, with a particular social group, etc. The purpose of this article is to highlight one of the aspects of this problem - the internalized property of linguistic identity. As is known, internalization means the impact of a whole complex of external factors on the formation of the inner world of a linguistic personality in the process of its socialization. The scientific significance of this work is to identify the features of the formation of linguistic identity in the multi-ethnic Kazakh society. Since the Kazakh language as the state language and Russian as the second official language are dominant in the communicative space of the Kazakh society, the issue of linguistic identity is relevant. It is obvious that a number of diasporas are mostly partly Russian-speaking (Germans, Koreans, Ukrainians, etc.), partly Kazakh-speaking (Uzbeks, Uighurs, Turks, etc.). And this circumstance confirms the thesis that “... every truly human form of the psyche is primarily is seen as an external, social form of communication between people and only then, as a result of internalization, becomes a mental process of an individual individual” [1, 2]. Of course, we are not talking about their assimilation, since the native languages of these diasporas have become heritage languages. In this regard, it is of interest to study what factors influence the formation of linguistic identity in a Kazakh multilingual society. And its practical significance lies in the possibility of using its materials for further research on linguistic identity, as well as in compiling textbooks on this issue. The source of extracting the factual material is the Kazakh newspaper press, since the mindset of society is most clearly reflected in the language of the mass media. To achieve this goal, such methods as descriptive, interpretive, analysis, synthesis and generalization were used.<br />Қазіргі жаһандану әлемінде жеке басына қатысты мәселелер ерекше өзектілікке ие, олар енді тек әлеуметтік ғылымдардың мәселесі емес. Ол әртүрлі позициялардан зерттеледі: философиялық, психологиялық, саяси, экономикалық және т. этникалық топ, белгілі бір әлеуметтік топпен және т.б. Бұл мақаланың мақсаты осы мәселенің бір аспектісін - лингвистикалық бірегейліктің ішкі қасиетін көрсету болып табылады. Белгілі болғандай, интериаризация дегеніміз тілдік тұлғаның әлеуметтену процесінде оның ішкі дүниесінің қалыптасуына сыртқы факторлардың тұтас кешенінің ықпалын білдіреді. Бұл жұмыстың ғылыми маңыздылығы көп ұлтты қазақ қоғамындағы тілдік тұлғаның қалыптасу ерекшеліктерін анықтау болып табылады. Қазақ қоғамының коммуникативті кеңістігінде мемлекеттік тіл ретінде қазақ тілі мен екінші ресми тіл ретінде орыс тілі басым болғандықтан, тілдік тұлға мәселесі өзекті болып отыр. Бірқатар диаспоралар негізінен жартылай орыстілді (неміс, корей, украин, т.б.), ішінара қазақтілді (өзбек, ұйғыр, түрік, т.б.) құрайтыны анық. Және бұл жағдай «...психиканың әрбір нағыз адамдық формасы, ең алдымен, адамдар арасындағы қарым-қатынастың сыртқы, әлеуметтік формасы ретінде көрінеді және содан кейін ғана интериаризация нәтижесінде жеке тұлғаның психикалық процесіне айналады» деген тезисті растайды. ” [1, 2]. Әрине, біз олардың ассимиляциясы туралы айтып отырған жоқпыз, өйткені бұл диаспоралардың ана тілдері мұра тілдеріне айналды. Осы орайда көптілді қазақ қоғамында тілдік тұлғаның қалыптасуына қандай факторлар әсер ететінін зерттеу қызықты. Ал оның практикалық маңыздылығы оның материалдарын тілдік тұлғаны одан әрі зерттеуге, сондай-ақ осы мәселе бойынша оқулықтар құрастыруға пайдалану мүмкіндігінде. Қоғамның сана-сезімі бұқаралық ақпарат құралдарының тілінде барынша айқын көрінетіндіктен, деректі материалды алудың көзі – қазақ газеті баспасөзі. Бұл мақсатқа жету үшін сипаттау, түсіндіру, талдау, синтез және жалпылау сияқты әдістер қолданылды.<br />Филологические науки, Выпуск 1 (72) 2024 |
|---|---|
| DOI: | 10.48371/phils.2024.72.1.014 |