Aras Dağları'nın Buzul Jeomorfolojisi: Yeni Bir Buzullaşma Alanı Zor Dağı'ndan Jeomorfik Bulgular (Doğu Anadolu, Iğdır - Ağrı)

Uložené v:
Podrobná bibliografia
Názov: Aras Dağları'nın Buzul Jeomorfolojisi: Yeni Bir Buzullaşma Alanı Zor Dağı'ndan Jeomorfik Bulgular (Doğu Anadolu, Iğdır - Ağrı)
Autori: Yahya Öztürk, Halil Zorer
Zdroj: Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi. :1-30
Informácie o vydavateľovi: Turkish Society for Geomorphology, 2025.
Rok vydania: 2025
Predmety: 05 social sciences, 0207 environmental engineering, 0507 social and economic geography, 02 engineering and technology
Popis: Doğu Anadolu Yüksek Platosu’nun doğusunda Küçük Kafkaslar’ın güneyinde bulunan Zor Dağı, Aras Dağları Volkanik Dağ Kuşağı dahilindeki en önemli stratovolkanik yükselimlerden biridir. Doğrultu atımlı fay sistemlerinin açılma çatlağı şeklinde karakter sergilemesiyle gelişen volkanizma, Zor Dağı yükseliminin morfojenezinden sorumlu temel yapısal süreçtir. Dağ, yükseltisi 3220 metreyi geçen iki zirveye sahiptir ve dağın iki krateri vardır. Bunların yanında Zor Dağı, kuzeyden Ararat güneyden ise Doğubeyazıt-Gürbulak havzalarını ayırmaktadır ve ayırdığı havzalar arasındaki konumundan dolayı batı sektörlü rüzgarlara cephe oluşturan bir morfografik uzanıma sahiptir. Dağa dair bu topoğrafik, jeomorfik ve morfografik özellikler dağın Geç Kuvaterner’de önemli buzullaşmalara sahne olmasını sağlamış ve bu çalışmayla dağlık alanın buzul jeomorfolojisi ilk defa ele alınmıştır. Özellikle K, KD ve D sektörlü yamaçlarda önemli buzullaşma alanları gelişen dağda toplamda yedi buzul vadisi ve yirmiiki sirk tespit edilmiş, buzul jeomorfolojisine dair bu yapıların çeşitli lokasyonlarında ise farklı jeomorfik dokuda morenler ve buzul çökelleri gözlemlenmiştir. Bölgesel atmosferik süreçlerin orografik zorlanmalarla yeniden şekillenmesi buzullaşmadan sorumlu ana parametrelerden birini oluştururken, krater morfolojisinin buzullaşma süreçleri üzerinde yönlendirici bir topoğrafik fenomen olduğu da görülmektedir. Yaklaşık olarak 27,21 km2 alan kaplayan buzullaşma alanında paleo-kalıcı kar sınırı 3 farklı metotla (AAR, AABR, MGE) hesaplanmış ve ortalama ~2538 m olarak belirlenmiştir. Bunun yanında buzul vadilerinde paleo buzul kalınlığı ~150 metreye kadar çıkarken, buzullaşmanın ~1900 metrelere kadar indiği tespit edilmiştir. Çalışmada buzul jeomorfolojisini ve yönlendiren süreçleri daha iyi yorumlama adına Arcmap Desktop 10.5 ve Saga 6.4.0. programları kullanılmış ve çeşitli haritalar (kırmızı rölyef, solar radyasyon değeri, topoğrafik açıklık indeksi, rüzgar etki indeksi, vadi derinlik oranı) üretilmiştir. Son Buzul Maksimumu’nda geliştiği düşünülen buzul jeomorfolojisine dair elde edilen tüm jeomorfik, kartoğrafik ve morfometrik veriler, Zor Dağı’nın Anadolu’da buzullaşmaya uğramış önemli volkanik yükselimlerden biri olduğunu göstermektedir.
Druh dokumentu: Article
ISSN: 2667-4238
DOI: 10.46453/jader.1572885
Prístupové číslo: edsair.doi...........397dd188580ecc95189a9af1b3da925b
Databáza: OpenAIRE
FullText Text:
  Availability: 0
CustomLinks:
  – Url: https://www.webofscience.com/api/gateway?GWVersion=2&SrcApp=EBSCO&SrcAuth=EBSCO&DestApp=WOS&ServiceName=TransferToWoS&DestLinkType=GeneralSearchSummary&Func=Links&author=%C3%96zt%C3%BCrk%20Y
    Name: ISI
    Category: fullText
    Text: Nájsť tento článok vo Web of Science
    Icon: https://imagesrvr.epnet.com/ls/20docs.gif
    MouseOverText: Nájsť tento článok vo Web of Science
Header DbId: edsair
DbLabel: OpenAIRE
An: edsair.doi...........397dd188580ecc95189a9af1b3da925b
RelevancyScore: 1032
AccessLevel: 3
PubType: Academic Journal
PubTypeId: academicJournal
PreciseRelevancyScore: 1032.48767089844
IllustrationInfo
Items – Name: Title
  Label: Title
  Group: Ti
  Data: Aras Dağları'nın Buzul Jeomorfolojisi: Yeni Bir Buzullaşma Alanı Zor Dağı'ndan Jeomorfik Bulgular (Doğu Anadolu, Iğdır - Ağrı)
– Name: Author
  Label: Authors
  Group: Au
  Data: <searchLink fieldCode="AR" term="%22Yahya+Öztürk%22">Yahya Öztürk</searchLink><br /><searchLink fieldCode="AR" term="%22Halil+Zorer%22">Halil Zorer</searchLink>
– Name: TitleSource
  Label: Source
  Group: Src
  Data: <i>Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi</i>. :1-30
– Name: Publisher
  Label: Publisher Information
  Group: PubInfo
  Data: Turkish Society for Geomorphology, 2025.
– Name: DatePubCY
  Label: Publication Year
  Group: Date
  Data: 2025
– Name: Subject
  Label: Subject Terms
  Group: Su
  Data: <searchLink fieldCode="DE" term="%2205+social+sciences%22">05 social sciences</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%220207+environmental+engineering%22">0207 environmental engineering</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%220507+social+and+economic+geography%22">0507 social and economic geography</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%2202+engineering+and+technology%22">02 engineering and technology</searchLink>
– Name: Abstract
  Label: Description
  Group: Ab
  Data: Doğu Anadolu Yüksek Platosu’nun doğusunda Küçük Kafkaslar’ın güneyinde bulunan Zor Dağı, Aras Dağları Volkanik Dağ Kuşağı dahilindeki en önemli stratovolkanik yükselimlerden biridir. Doğrultu atımlı fay sistemlerinin açılma çatlağı şeklinde karakter sergilemesiyle gelişen volkanizma, Zor Dağı yükseliminin morfojenezinden sorumlu temel yapısal süreçtir. Dağ, yükseltisi 3220 metreyi geçen iki zirveye sahiptir ve dağın iki krateri vardır. Bunların yanında Zor Dağı, kuzeyden Ararat güneyden ise Doğubeyazıt-Gürbulak havzalarını ayırmaktadır ve ayırdığı havzalar arasındaki konumundan dolayı batı sektörlü rüzgarlara cephe oluşturan bir morfografik uzanıma sahiptir. Dağa dair bu topoğrafik, jeomorfik ve morfografik özellikler dağın Geç Kuvaterner’de önemli buzullaşmalara sahne olmasını sağlamış ve bu çalışmayla dağlık alanın buzul jeomorfolojisi ilk defa ele alınmıştır. Özellikle K, KD ve D sektörlü yamaçlarda önemli buzullaşma alanları gelişen dağda toplamda yedi buzul vadisi ve yirmiiki sirk tespit edilmiş, buzul jeomorfolojisine dair bu yapıların çeşitli lokasyonlarında ise farklı jeomorfik dokuda morenler ve buzul çökelleri gözlemlenmiştir. Bölgesel atmosferik süreçlerin orografik zorlanmalarla yeniden şekillenmesi buzullaşmadan sorumlu ana parametrelerden birini oluştururken, krater morfolojisinin buzullaşma süreçleri üzerinde yönlendirici bir topoğrafik fenomen olduğu da görülmektedir. Yaklaşık olarak 27,21 km2 alan kaplayan buzullaşma alanında paleo-kalıcı kar sınırı 3 farklı metotla (AAR, AABR, MGE) hesaplanmış ve ortalama ~2538 m olarak belirlenmiştir. Bunun yanında buzul vadilerinde paleo buzul kalınlığı ~150 metreye kadar çıkarken, buzullaşmanın ~1900 metrelere kadar indiği tespit edilmiştir. Çalışmada buzul jeomorfolojisini ve yönlendiren süreçleri daha iyi yorumlama adına Arcmap Desktop 10.5 ve Saga 6.4.0. programları kullanılmış ve çeşitli haritalar (kırmızı rölyef, solar radyasyon değeri, topoğrafik açıklık indeksi, rüzgar etki indeksi, vadi derinlik oranı) üretilmiştir. Son Buzul Maksimumu’nda geliştiği düşünülen buzul jeomorfolojisine dair elde edilen tüm jeomorfik, kartoğrafik ve morfometrik veriler, Zor Dağı’nın Anadolu’da buzullaşmaya uğramış önemli volkanik yükselimlerden biri olduğunu göstermektedir.
– Name: TypeDocument
  Label: Document Type
  Group: TypDoc
  Data: Article
– Name: ISSN
  Label: ISSN
  Group: ISSN
  Data: 2667-4238
– Name: DOI
  Label: DOI
  Group: ID
  Data: 10.46453/jader.1572885
– Name: AN
  Label: Accession Number
  Group: ID
  Data: edsair.doi...........397dd188580ecc95189a9af1b3da925b
PLink https://erproxy.cvtisr.sk/sfx/access?url=https://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&site=eds-live&db=edsair&AN=edsair.doi...........397dd188580ecc95189a9af1b3da925b
RecordInfo BibRecord:
  BibEntity:
    Identifiers:
      – Type: doi
        Value: 10.46453/jader.1572885
    Languages:
      – Text: Undetermined
    PhysicalDescription:
      Pagination:
        PageCount: 30
        StartPage: 1
    Subjects:
      – SubjectFull: 05 social sciences
        Type: general
      – SubjectFull: 0207 environmental engineering
        Type: general
      – SubjectFull: 0507 social and economic geography
        Type: general
      – SubjectFull: 02 engineering and technology
        Type: general
    Titles:
      – TitleFull: Aras Dağları'nın Buzul Jeomorfolojisi: Yeni Bir Buzullaşma Alanı Zor Dağı'ndan Jeomorfik Bulgular (Doğu Anadolu, Iğdır - Ağrı)
        Type: main
  BibRelationships:
    HasContributorRelationships:
      – PersonEntity:
          Name:
            NameFull: Yahya Öztürk
      – PersonEntity:
          Name:
            NameFull: Halil Zorer
    IsPartOfRelationships:
      – BibEntity:
          Dates:
            – D: 15
              M: 04
              Type: published
              Y: 2025
          Identifiers:
            – Type: issn-print
              Value: 26674238
            – Type: issn-locals
              Value: edsair
            – Type: issn-locals
              Value: edsairFT
          Titles:
            – TitleFull: Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi
              Type: main
ResultId 1