Aras Dağları'nın Buzul Jeomorfolojisi: Yeni Bir Buzullaşma Alanı Zor Dağı'ndan Jeomorfik Bulgular (Doğu Anadolu, Iğdır - Ağrı)
Uložené v:
| Názov: | Aras Dağları'nın Buzul Jeomorfolojisi: Yeni Bir Buzullaşma Alanı Zor Dağı'ndan Jeomorfik Bulgular (Doğu Anadolu, Iğdır - Ağrı) |
|---|---|
| Autori: | Yahya Öztürk, Halil Zorer |
| Zdroj: | Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi. :1-30 |
| Informácie o vydavateľovi: | Turkish Society for Geomorphology, 2025. |
| Rok vydania: | 2025 |
| Predmety: | 05 social sciences, 0207 environmental engineering, 0507 social and economic geography, 02 engineering and technology |
| Popis: | Doğu Anadolu Yüksek Platosu’nun doğusunda Küçük Kafkaslar’ın güneyinde bulunan Zor Dağı, Aras Dağları Volkanik Dağ Kuşağı dahilindeki en önemli stratovolkanik yükselimlerden biridir. Doğrultu atımlı fay sistemlerinin açılma çatlağı şeklinde karakter sergilemesiyle gelişen volkanizma, Zor Dağı yükseliminin morfojenezinden sorumlu temel yapısal süreçtir. Dağ, yükseltisi 3220 metreyi geçen iki zirveye sahiptir ve dağın iki krateri vardır. Bunların yanında Zor Dağı, kuzeyden Ararat güneyden ise Doğubeyazıt-Gürbulak havzalarını ayırmaktadır ve ayırdığı havzalar arasındaki konumundan dolayı batı sektörlü rüzgarlara cephe oluşturan bir morfografik uzanıma sahiptir. Dağa dair bu topoğrafik, jeomorfik ve morfografik özellikler dağın Geç Kuvaterner’de önemli buzullaşmalara sahne olmasını sağlamış ve bu çalışmayla dağlık alanın buzul jeomorfolojisi ilk defa ele alınmıştır. Özellikle K, KD ve D sektörlü yamaçlarda önemli buzullaşma alanları gelişen dağda toplamda yedi buzul vadisi ve yirmiiki sirk tespit edilmiş, buzul jeomorfolojisine dair bu yapıların çeşitli lokasyonlarında ise farklı jeomorfik dokuda morenler ve buzul çökelleri gözlemlenmiştir. Bölgesel atmosferik süreçlerin orografik zorlanmalarla yeniden şekillenmesi buzullaşmadan sorumlu ana parametrelerden birini oluştururken, krater morfolojisinin buzullaşma süreçleri üzerinde yönlendirici bir topoğrafik fenomen olduğu da görülmektedir. Yaklaşık olarak 27,21 km2 alan kaplayan buzullaşma alanında paleo-kalıcı kar sınırı 3 farklı metotla (AAR, AABR, MGE) hesaplanmış ve ortalama ~2538 m olarak belirlenmiştir. Bunun yanında buzul vadilerinde paleo buzul kalınlığı ~150 metreye kadar çıkarken, buzullaşmanın ~1900 metrelere kadar indiği tespit edilmiştir. Çalışmada buzul jeomorfolojisini ve yönlendiren süreçleri daha iyi yorumlama adına Arcmap Desktop 10.5 ve Saga 6.4.0. programları kullanılmış ve çeşitli haritalar (kırmızı rölyef, solar radyasyon değeri, topoğrafik açıklık indeksi, rüzgar etki indeksi, vadi derinlik oranı) üretilmiştir. Son Buzul Maksimumu’nda geliştiği düşünülen buzul jeomorfolojisine dair elde edilen tüm jeomorfik, kartoğrafik ve morfometrik veriler, Zor Dağı’nın Anadolu’da buzullaşmaya uğramış önemli volkanik yükselimlerden biri olduğunu göstermektedir. |
| Druh dokumentu: | Article |
| ISSN: | 2667-4238 |
| DOI: | 10.46453/jader.1572885 |
| Prístupové číslo: | edsair.doi...........397dd188580ecc95189a9af1b3da925b |
| Databáza: | OpenAIRE |
| FullText | Text: Availability: 0 CustomLinks: – Url: https://www.webofscience.com/api/gateway?GWVersion=2&SrcApp=EBSCO&SrcAuth=EBSCO&DestApp=WOS&ServiceName=TransferToWoS&DestLinkType=GeneralSearchSummary&Func=Links&author=%C3%96zt%C3%BCrk%20Y Name: ISI Category: fullText Text: Nájsť tento článok vo Web of Science Icon: https://imagesrvr.epnet.com/ls/20docs.gif MouseOverText: Nájsť tento článok vo Web of Science |
|---|---|
| Header | DbId: edsair DbLabel: OpenAIRE An: edsair.doi...........397dd188580ecc95189a9af1b3da925b RelevancyScore: 1032 AccessLevel: 3 PubType: Academic Journal PubTypeId: academicJournal PreciseRelevancyScore: 1032.48767089844 |
| IllustrationInfo | |
| Items | – Name: Title Label: Title Group: Ti Data: Aras Dağları'nın Buzul Jeomorfolojisi: Yeni Bir Buzullaşma Alanı Zor Dağı'ndan Jeomorfik Bulgular (Doğu Anadolu, Iğdır - Ağrı) – Name: Author Label: Authors Group: Au Data: <searchLink fieldCode="AR" term="%22Yahya+Öztürk%22">Yahya Öztürk</searchLink><br /><searchLink fieldCode="AR" term="%22Halil+Zorer%22">Halil Zorer</searchLink> – Name: TitleSource Label: Source Group: Src Data: <i>Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi</i>. :1-30 – Name: Publisher Label: Publisher Information Group: PubInfo Data: Turkish Society for Geomorphology, 2025. – Name: DatePubCY Label: Publication Year Group: Date Data: 2025 – Name: Subject Label: Subject Terms Group: Su Data: <searchLink fieldCode="DE" term="%2205+social+sciences%22">05 social sciences</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%220207+environmental+engineering%22">0207 environmental engineering</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%220507+social+and+economic+geography%22">0507 social and economic geography</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%2202+engineering+and+technology%22">02 engineering and technology</searchLink> – Name: Abstract Label: Description Group: Ab Data: Doğu Anadolu Yüksek Platosu’nun doğusunda Küçük Kafkaslar’ın güneyinde bulunan Zor Dağı, Aras Dağları Volkanik Dağ Kuşağı dahilindeki en önemli stratovolkanik yükselimlerden biridir. Doğrultu atımlı fay sistemlerinin açılma çatlağı şeklinde karakter sergilemesiyle gelişen volkanizma, Zor Dağı yükseliminin morfojenezinden sorumlu temel yapısal süreçtir. Dağ, yükseltisi 3220 metreyi geçen iki zirveye sahiptir ve dağın iki krateri vardır. Bunların yanında Zor Dağı, kuzeyden Ararat güneyden ise Doğubeyazıt-Gürbulak havzalarını ayırmaktadır ve ayırdığı havzalar arasındaki konumundan dolayı batı sektörlü rüzgarlara cephe oluşturan bir morfografik uzanıma sahiptir. Dağa dair bu topoğrafik, jeomorfik ve morfografik özellikler dağın Geç Kuvaterner’de önemli buzullaşmalara sahne olmasını sağlamış ve bu çalışmayla dağlık alanın buzul jeomorfolojisi ilk defa ele alınmıştır. Özellikle K, KD ve D sektörlü yamaçlarda önemli buzullaşma alanları gelişen dağda toplamda yedi buzul vadisi ve yirmiiki sirk tespit edilmiş, buzul jeomorfolojisine dair bu yapıların çeşitli lokasyonlarında ise farklı jeomorfik dokuda morenler ve buzul çökelleri gözlemlenmiştir. Bölgesel atmosferik süreçlerin orografik zorlanmalarla yeniden şekillenmesi buzullaşmadan sorumlu ana parametrelerden birini oluştururken, krater morfolojisinin buzullaşma süreçleri üzerinde yönlendirici bir topoğrafik fenomen olduğu da görülmektedir. Yaklaşık olarak 27,21 km2 alan kaplayan buzullaşma alanında paleo-kalıcı kar sınırı 3 farklı metotla (AAR, AABR, MGE) hesaplanmış ve ortalama ~2538 m olarak belirlenmiştir. Bunun yanında buzul vadilerinde paleo buzul kalınlığı ~150 metreye kadar çıkarken, buzullaşmanın ~1900 metrelere kadar indiği tespit edilmiştir. Çalışmada buzul jeomorfolojisini ve yönlendiren süreçleri daha iyi yorumlama adına Arcmap Desktop 10.5 ve Saga 6.4.0. programları kullanılmış ve çeşitli haritalar (kırmızı rölyef, solar radyasyon değeri, topoğrafik açıklık indeksi, rüzgar etki indeksi, vadi derinlik oranı) üretilmiştir. Son Buzul Maksimumu’nda geliştiği düşünülen buzul jeomorfolojisine dair elde edilen tüm jeomorfik, kartoğrafik ve morfometrik veriler, Zor Dağı’nın Anadolu’da buzullaşmaya uğramış önemli volkanik yükselimlerden biri olduğunu göstermektedir. – Name: TypeDocument Label: Document Type Group: TypDoc Data: Article – Name: ISSN Label: ISSN Group: ISSN Data: 2667-4238 – Name: DOI Label: DOI Group: ID Data: 10.46453/jader.1572885 – Name: AN Label: Accession Number Group: ID Data: edsair.doi...........397dd188580ecc95189a9af1b3da925b |
| PLink | https://erproxy.cvtisr.sk/sfx/access?url=https://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&site=eds-live&db=edsair&AN=edsair.doi...........397dd188580ecc95189a9af1b3da925b |
| RecordInfo | BibRecord: BibEntity: Identifiers: – Type: doi Value: 10.46453/jader.1572885 Languages: – Text: Undetermined PhysicalDescription: Pagination: PageCount: 30 StartPage: 1 Subjects: – SubjectFull: 05 social sciences Type: general – SubjectFull: 0207 environmental engineering Type: general – SubjectFull: 0507 social and economic geography Type: general – SubjectFull: 02 engineering and technology Type: general Titles: – TitleFull: Aras Dağları'nın Buzul Jeomorfolojisi: Yeni Bir Buzullaşma Alanı Zor Dağı'ndan Jeomorfik Bulgular (Doğu Anadolu, Iğdır - Ağrı) Type: main BibRelationships: HasContributorRelationships: – PersonEntity: Name: NameFull: Yahya Öztürk – PersonEntity: Name: NameFull: Halil Zorer IsPartOfRelationships: – BibEntity: Dates: – D: 15 M: 04 Type: published Y: 2025 Identifiers: – Type: issn-print Value: 26674238 – Type: issn-locals Value: edsair – Type: issn-locals Value: edsairFT Titles: – TitleFull: Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi Type: main |
| ResultId | 1 |
Nájsť tento článok vo Web of Science