YEMEN’DE İSYAN VE KOLERA (1911)

Gespeichert in:
Bibliographische Detailangaben
Titel: YEMEN’DE İSYAN VE KOLERA (1911)
Autoren: Zabit Acer
Quelle: Belgi Dergisi. :377-398
Verlagsinformationen: Belgi Dergisi, 2025.
Publikationsjahr: 2025
Beschreibung: Yemen Arabistan Yarımadası’nın güneybatısında yer almış olup, Yavuz Sultan Selim 1517’de Mısır’ı alıp Memlûkları Osmanlı hâkimiyetine aldıktan sonra Memlûklara bağlı olan Hicaz ve Yemen Osmanlı idaresine geçmiştir. Osmanlı Devleti Yemen’i merkezden atadığı valilerle yönetmiştir. 1569 yılında İmam Mutahhar’ın San’a’yı kuşatmasıyla Yemen’de Osmanlı Devleti’ne karşı ilk isyan hareketi başlamıştır. İngiltere Aden ve Cibuti üzerinden isyancı şeyhlere para ve silah dağıtarak Osmanlının Yemen’deki nüfuzunu kırmaya çalışmıştır. İngiltere’nin Yemen’de etkisini artırması başta Fransa olmak üzere Hollanda, Amerika Birleşik Devletleri ve Almanya’yı rahatsız etmiştir. Yemen’deki Zeydîlerin Osmanlı idaresini yok sayması, kabile hayatı yaşayan imamların lider olarak ortaya çıkması ve Osmanlı yöneticilerin yanlış tutumlarından dolayı Yemen’de farklı zamanlarda isyanlar çıkmıştır. Osmanlı Devleti 1849, 1872, 1905 ve 1911’de Zeydî İmamlarla anlaşmalar imzalayarak ortaya çıkan isyanları bitirmek istemiştir. 28 Şubat 1911 tarihinde Ahmed İzzet Paşa Yemen sorununu halletmek amacıyla Hamidiye kruvazörüyle Yemen’e yollanmıştır. Yemen’de 1911 yılında Daan’da İmam Yahya ile yapılan anlaşmayla I. Dünya Savaşı sonuna kadar sulh dönemi yaşanmıştır. 1911’de Yemen’de bir yandan isyancı şeyhlerle uğraşan Osmanlı ordusu diğer taraftan da çok sayıda ölümlere neden olan koleranın etkisi altında kalmıştır. Yapılan bu çalışmanın amacı 1911 yılında Osmanlı Devleti’ni Yemen’de birincisi kolera, ikincisi hiziplere ayrılmış isyancı şeyhler olmak üzere iki büyük tehlikenin nasıl zayıf düşürdüğünü, 1911 yılında Yemen’deki askerî faaliyetler ile koleranın etkisini arşiv belgeleri, dönemin basını ve diğer kaynaklara göre ortaya koymaktır.
Publikationsart: Article
ISSN: 2146-4456
DOI: 10.33431/belgi.1635693
Dokumentencode: edsair.doi...........0c93525170f7bc0b2f8fb062b58c3bcb
Datenbank: OpenAIRE
Beschreibung
Abstract:Yemen Arabistan Yarımadası’nın güneybatısında yer almış olup, Yavuz Sultan Selim 1517’de Mısır’ı alıp Memlûkları Osmanlı hâkimiyetine aldıktan sonra Memlûklara bağlı olan Hicaz ve Yemen Osmanlı idaresine geçmiştir. Osmanlı Devleti Yemen’i merkezden atadığı valilerle yönetmiştir. 1569 yılında İmam Mutahhar’ın San’a’yı kuşatmasıyla Yemen’de Osmanlı Devleti’ne karşı ilk isyan hareketi başlamıştır. İngiltere Aden ve Cibuti üzerinden isyancı şeyhlere para ve silah dağıtarak Osmanlının Yemen’deki nüfuzunu kırmaya çalışmıştır. İngiltere’nin Yemen’de etkisini artırması başta Fransa olmak üzere Hollanda, Amerika Birleşik Devletleri ve Almanya’yı rahatsız etmiştir. Yemen’deki Zeydîlerin Osmanlı idaresini yok sayması, kabile hayatı yaşayan imamların lider olarak ortaya çıkması ve Osmanlı yöneticilerin yanlış tutumlarından dolayı Yemen’de farklı zamanlarda isyanlar çıkmıştır. Osmanlı Devleti 1849, 1872, 1905 ve 1911’de Zeydî İmamlarla anlaşmalar imzalayarak ortaya çıkan isyanları bitirmek istemiştir. 28 Şubat 1911 tarihinde Ahmed İzzet Paşa Yemen sorununu halletmek amacıyla Hamidiye kruvazörüyle Yemen’e yollanmıştır. Yemen’de 1911 yılında Daan’da İmam Yahya ile yapılan anlaşmayla I. Dünya Savaşı sonuna kadar sulh dönemi yaşanmıştır. 1911’de Yemen’de bir yandan isyancı şeyhlerle uğraşan Osmanlı ordusu diğer taraftan da çok sayıda ölümlere neden olan koleranın etkisi altında kalmıştır. Yapılan bu çalışmanın amacı 1911 yılında Osmanlı Devleti’ni Yemen’de birincisi kolera, ikincisi hiziplere ayrılmış isyancı şeyhler olmak üzere iki büyük tehlikenin nasıl zayıf düşürdüğünü, 1911 yılında Yemen’deki askerî faaliyetler ile koleranın etkisini arşiv belgeleri, dönemin basını ve diğer kaynaklara göre ortaya koymaktır.
ISSN:21464456
DOI:10.33431/belgi.1635693